For thirty years I have been searching in the dark corners of the archives in den Bosch and Deurne for the origin of the family-name Goossens. Little by little I found out many things, which I recorded in the book of our family tree. I have however, been unable to give a consecutive story starting in the fourteenth century.

I have attempted in the supplement entitled “ABOUT THE NAMES IN THE FAMILY REGISTRY FROM 1300 – 1500” to bring some of the disjointed sections together and make it into one story. It means that many of the stories will be repeated because they were already told in another section of the “Registry”. But in this way, it will give a better connection of the facts and persons of those times.

The dates of birth and deaths will be mentioned where possible. The years without “+” (death) or “*” (birth), as well as “00” (marriage) announce only the time in which the mentioned fact happened or in the journal is recorded.

Everything that in this history is suggested or concluded should not be accepted as the God’s truth, especially not if the story has not literally been recorded in the official documents.

About the determination of the origin of the name Goossens in our family register we are hampered by the arbitrary names that people gave to persons and families in the fourteenth and fifteenth century. Not only did members of the same family often have another name but even the same persons were often, even in official documents, referred to with a different name and surname. It seems as if the secretary of the town who had to record the fact, signed the name in the registry, without asking for the proper name. Often a nick name by which the person was known in daily life was entered into the registry. This is our problem, especially with the family name “Goossens”.

The first record that I found in relation to that name is the one that is included in the family register which was recorded in the register in den Bosch. That record was, as all records in which the name or names of the family members of “Goeswinus” of Deurne appear in den Bosch, was written in Latin. 

Even though in this act, especially as far as the name is concerned, many things are unclear. We have to understand that the sons of Aleijdis Mannaerts (that were Jan and Goeswinus van de Pijnbroek-Mannaerts) received an inheritance of which Everard van Doerne was the curator. The children of Petrus Mannaerts, uncle of Jan and Goeswinus were to receive two mules upon the death of their parents. The land on which these fruits were raised would stay, as was customary, the property of Jan and Goeswinus, the real heirs. This signifies that the family Goessens-Mannaerts was related on their mothers’ side.

The Masters Van Deurne received from the Duke of Brabant, enormous power inside the property of which they were manager; including riches of goods and lands, especially within the borders of Deurne and Vlierden. A part of the management was transferred to the heirs, legal and illegal children of their fathers’(de van Doernes).  The area of the domain was very large and the constant development of the heathermoor (grass moors) and wilderness made larger with each year, so that each of the heirs got a large piece of land which did not diminish the possessions of the Master-father to any extent. Most of these possessions were, according to the records of the 14th and 15th century, located:

1.       In Deurne: Vreekwijk, Donschot, Vloeieind, Velthoven; from the Liesselse Loop until and with Kriekenbeek and Terp.

2.       In Vlierden, Haanakker, Brouwhuis, and Heze until Bottel.

Here follow some of the names of the most important families in Deurne who shared in the possessions of the Master through family relations. The families:

                 Sweerts of Vloeiland

                 Dekkers-Seijkens of Velthoven

                 Voorseldonk in Velthoven

                 Hermans in Velthovenseinde

                 Heinen of Hoenakker

                 Van der Velden in Gheen-Velden

                 Aert van Donschot in Vreeswijk

                 Aert Snabbe in Vreeswijk

                 Theodorix (Dercx) in Herlar (Vught)

                 Jan & Gert Goeswijns-Hertogs in Velthoven

Among the most privileged families of the domain belonged the families Dircx, Goesewijns, Carperens, van der Velden, and Gevers; but we’ll see that in reality it is only one family, The Family Goesewijns-Gevers van Doerne.         

The only names from those in the 14th and 15th century that still remain in Deurne today is Goessen - that is Goossens.  Years ago an old man died in Culit or Voorpeel, whose name brought back memories of the name of Master van Doerne. “Geven” and with this old man disappeared this name in Deurne.

To get insight into the great extent that the family van Doerne attained, we have to realize that several sons and daughters from the van Doerne clan, who according to convention, had to get married with members of the same clan, thus missed many opportunities, as not everybody received a parcel with a castle and farm when they married. For that reason, we find that in comparison, many sons in their class studied to become priests. Many sons became priests and many daughters became nuns. In Brabant, there were special houses for noble ladies, as in Helmond “Binderen” and in Neerwetten, “Hooijdonk”. As far as the family van Doerne is concerned, we find that in the 15th and 16th century a.o., priests Everart, son of Everart, canon of Luik; Hentrik, brother of the previous canon, i.e. Nobertine in Otterloo, Mr. Jan, (Norbertine) canon in s’Bosch and Mr. Jan, canon in Luik. Among the women that joined the religious order were Everard’s daughter, the abbess of Binderen, and Machteld in the “Stift” in Goch, etc.

It is surprising, where such situations prevailed, not only in our country but also in the whole of Brabant, the rest of the country (Netherlands), and probably throughout Europe, that the religious spirit among priests and nuns left much to be desired.  Many monasteries declined, and it even led to loss of religion or to the transition of many priests to Protestantism.

In Deurne, one finds several sons and daughters from the family of van Doerne who married plain civilians from the community p.e. Catharine van Dorre married Jan van der Velden in 1381; Johannes Henricus van Dorre married Elisebeth de Campo in 1430 with the consent of Ghevard van Doerne; Arnold Dircx married Jutta van Doerne, daughter of Wilhelmus van Doerne (1422); Marcelis Capitis (or Kabereb), son of Goeswijn and Iden van Doerne, daughter of Marcelis van Doerne; Lijs, daughter of Hendrik Proemen van Doerne and Gerit Gevers Sweerts.

These families, and probably many more families, were all descendants of the predecessor of the Doernes’. The children born out of these marriages still received the name “van Doerne” or “Gevers” if the father was a son of the clan. The children of a civilian father and noble mother had to be content with the civilian name of the father; however all received a parcel of land or a yearly lease from the land.

What is remarkable is that the names Evert or Gevert were transferred to the heirs of the first Evert from 1326. Thus we find Gevert Goeswijns, son of Jan Henricus van Doerne Scheenkens, son of den Haanakker. Henricus van Doerne was Henricus, i.e. Heijen Dircx (1402); Gerit Gerits, son of Jan Hendriks van Doerne (1383); Geven Geefs was called Dukevan Doerne; Gevert Goeskens was the son of Gevert Goeswijn; Catharina Gevers was the daughter of Gevert Gevers (1433); Catharina Gevers van Doerne shares (from the inheritance) with Gheef Gheefkes four vaet rye; Willem Gevers, natural son of van Doerne and Iden van Doerne; Gevert Goeswijns, son of (Goeswijn) Caperen and Jutta van Doerne (1469). Iden (or Yden), housewife of Willem van Doerne, was the daughter of Marcelis Goeswijns. This same Marcelis was the son of Goeswijn Caperen and Jutta Van Doerne.

Gevert Goeswijns was the elderman of Deurne. Gevert Gevertss Swerts van Doerne (van der Weerd or van der Waard) was the son of Jan Goeswijns van Dorre, married to Lijs Hartogs (Elisebeth van Doerne) or Lijs van der Velden.

Gevert Swerts Hartogs was a son of Goesen Caperen and Jutta van Doerne. The family Goeswijns (i.e. Marcelis, Jan, and Goeswijn Caperen) were the next of kin to Henricus van Doerne. They were referred to not only with the title of “van Doerne”, but also with the name “Caperen”. After the year 1525, they ware called “Goessen” or “Gosems” and later, “Goossens”.

Those with the names of Goeswini, Heijen, Dircx, Swerts, and Gevers are all connected with the Caperen family. This is apparent from the use of the name “Capitis or Caperen” etc., which repeatedly include the same names. The residence of De Haanakker in Vlierden seems to have been abandoned by the van Doerne family after 1500. The last people believed to have lived there were Jan and Willem van Dorne. Jan van Doerne lived in Louvain (Belgium) and made his last will in 1469. Willem van Doerne, Jan’s stepbrother, received a yearly allowance of 11 vaet rye from a farm in Vreekwijk as an inheritance from Jan. From the records, we can ascertain that Jan van Doerne was wealthy and that Willem seems to have led a carefree and wasteful life. In Jan’s will and testament we read:

“Johannes van Doerne in his residence in Vlierden near Helmond left in his testament, under condition of the testamental disposals,all his possessions from his farm, with the fruits there-of to Willem van Doerne, Yda’s son, eight mull which Jan himself had given to the Holy Spirit (?), which now in the inheritance agreement recorded from the land of “the Cranenacker”, situated in Vlierden between Bruysters in Heze and the Convent of Bindren (or in Bottel) and from a meadow next to Theodorus van Beersdonk.”

In 1468, Jan van Doerne had already declared the following  testament:

The honorable and distinguished Johannes van Doerne, son of Marcelis van Doerne (deceased), and great-grandson of Balduinus Caperen and Yden van Doerne, citizen of the City of Louvain (Belgium), leaves to the “Tafelen (tables) van de Heilige Geest” in Deurne, his farm in the village of Vlierden with the fruits of that farm as a yearly gift to be distributed to the poor in that area. To each one of his male and female relatives (testador), ten crowns, and to his sister, Liesel Adelijde, twenty crowns for one time, and after her death, ten crowns to her children. In his final will in 1469, Jan van Doerne requested a mass to Mary every Saturday in the church of St. Gertrudis in Louvain, two meadows in the parish of Ijsselt; to the “Tafel van Heilije Geest” in Louvain, parish of St. Petrus, five mulls rye per year from his well situated Raesbosch in the parish of Eijenhoven. For the priest who gave him the last rites and two other priests who, for three days would say a mass for him, the price that is customary. To De Heilige Geest (probably an order), in Deurne, his property in Vlierden near Helmond and the fruits and other products of that property to be used for the poor of that area.This is under the condition that the Heilige Geest, master of the Tafelen van de Heilige Geest after the death of the testator, shall personally make a onetime payment of ten crowns to each of his father’s and mother’s survivors; a onetime payment of twenty crowns to Adeleijde, his relative; and in the case that his uncles or aunts die before him and have legal children, the testator will leave ten crowns to each of those children instead of their parents (from the afore mentioned property). The testator bequests to his housemates in the parish, his home and property which he owned near the University;to Gertrude van de Palijse, wife of Jan van de Palijse, the house where he himself lived with permission to sell the house or use it for other purposes. The testator, Johannes, leaves all other possessions, mobile and immobile, gems, silver, or utilities, feudalia or allodalia, if found in Brabant or elsewhere, as a free gift to the children and to the estate of Walter van der Straete – Susanna Bacx, wife of Johannes Bacx, to be divided in equal parts, in thanks for their fidelity and their services.”

From the above discussed passage, it seems remarkable that Jan van Doerne, the son of Marcelis Goeswijns and Yden van Doerne, the descendant of the Masters van Doerne, and former owner of the manor house of Vlierden in Haanacker, has willed the majority of his possessions to the poor of Vlierden while his own relatives in Haanacker received a sum of twenty crowns.  Only Willem, the half-brother of Jan van Doerne, the illegal son of Yden, received a yearly inheritance of eleven mulls of grain from the farm in Vreeswijk as an inheritance from his half-brother.

Van Doerne-Goessens

The first known patriarch of the Goessens-Goossens family is Caputius Dircx. He was the father of Balduinus, who was married to Machtildis (Matilda) Gevers van Doerne. Caputius and his descendents are recorded in the 1330 tax registers of Helmond. Their name was not yet Goessens or Goeswinus at that time, but “Caperen”. One of the sons of Balduinus was named Goeswinus, and it is from this son’s name in which the family’s name became connected many years later. Jan, whose will and testament was mentioned in the previous section of text, was the grandson of Balduinus Caperen, a relative of Willem van Doerne.

The first members of the Goossens family soon began to live with the Doerne and Evert families near Haanakker in Vlierden. The nature of this settlement arrangement is difficult to understand, however there is no proof that they belonged to the nobility.Prior to the 14th century (before 1300), there is no information in the archives that mentions the lords van Doerne (as the managers of Deurne are called), next to the Duke of Holland, by the names that were generally used later for the families in Deurne: Goessen, van der Velden, Caperen, and Heijen or Hendriks. It appears that these names are derived or attached to the family Goessens – Goeswijns.

By 1391 the glorious name, or at least the name of the steward of the Duke, was titled “van Doerne”. Goeswijn Capitis married Jutta van Doerne, the daughter of Willem van Doerne, and was afterwards called Goeswijn van Doerne. His son Johannes married the daughter of Henricus van Doerne (also known as Proemen), and is recognized by Henricus as his son. After this time, the descendants received yet another name: Hendriks or Heijnen van Haanakker. Haanakker was the residence of the van Doerne’s, Lords of Vlierden.

In the 14th century the Goessens-Goeswijns are called “Hartog”. Later, in the 15th century, they are the relatives of the van Doerne family in Deurne, private chaplain in Heukelum, housemates of Haenecker in Vlierden (among others Heijen van Doerne and his family Jan, Arnold and Goesen, descendants of Goesen Caberen) who all eventually held the title of “sHartog” as Goessen called himself.

“I, Goessen Heijnen, manager of His Highness, the Duke of Bourgondie and Brabant, and authorized by his Highness to receive the fourth term of the bid.” Then he continues, “…and in the name of his Highness On the 12th day of January 1400.”

Henricus Proemen van Doerne and Johannes Henricus, his son, apparently received their shares of the inheritance from their stewardship in Vlierden and in the Haanakker, situated between the only street in Vlierden and the Bottel, where Heijen van Doerne and his family lived. (Bottel is a small hamlet located southwest of the town of Deurne).

There, with the family of Jan Hendrik (also called Jan Heijnen Dircx), lived the descendants of the domain in Vlierden, Jan and Willem van Doerne. As previously mentioned, Jan was the son of Balduinus Caperen and Willem was his half-brother.

Jan Caputil Goessens, i.e. Jan Hendriks van Doerne married Lijs Seijkens. He (Jan Hendriks) had a daughter named Heijwich Swerts and a son named Gevert-Hendriks. They were called “Hartogs”, as were many of his descendants (primarily the van der Velden, ‘Werts, and van Donschot). The name “Heijnen” changed soon after to Gevers, Gevers Gheefs Goeskens.

How did the Goessens, van der Velden, etc. receive the names “van Dorre”, “van Doerne”, and “Hartogs”?

Who are the “Managers van Doerne” or “van Dorre” (as they were known in the 14th century; today known as Deurne)? Who were the managers of the “Domain Deurne”, of which they received the proceeds and partial ownership? Van Doerne is not a family name, but the official name of the Managers/Lords van Doerne. Before the 14th century, in 1396, there is little archival information discussing the managers of Doerne or their council as authorities in conjunction with the Duke of Brabant. However, a college of aldermen is mentioned and, to a degree of lesser importance, private citizens, known as a kind of manager to the Duke of Doerne. These private persons were Gevers, Heijnen/Hendriks, and Goessens; persons all belonging to the same family and called by the honorary title of “Hertog” or Hertogs” or steward (“Duke” or “Dukes”, or steward). Death certificates, certificates of inheritances, sales, etc., were all handled in s-Hertogenbosch before the High council of the Duke (information is mostly in Latin; s-Hertogenbosch was an administrative capital in the realm of Brabant). These so-called managers of the Duke governed a village or town in his name and with his power, and safeguarded those villages against attackers. In the 13th or 14th centuries, Deurne was most likely a “Pole-town”, i.e. a village closed off by poles.  In 1922/1923, I (Petrus Goossens) found in the ‘s-Hertogenbosch archives, the date of the upgrading of Deurne into a “Pole-town”. I mentioned this fact to Ouwerling because it was just seven hundred years ago (from 1922/1923) that such a remarkable event for Deurne had occurred. However, Ouwerling paid no attention to this date due to a change in the calendar system that had occurred since then and the anniversaries of this event no longer aligned. Unfortunately my notes were lost in 1944 in a fire in Drunen during the World War II liberation.

Immediately after Deurne became an independent municipality, there was likely no regular government or local authority, and the community affairs were likely initially handled by the managers of the Duke. Before 1400, the jurisdiction and executive power in Deurne was largely left up to the legitimate and illegitimate children of Gevert or Evert, who also used the name “van Doerne”. They called themselves “’s Hartogs”, which literally means “of the Duke”.

We have found that the name “van Doerne” was mentioned in the records before 1396, but many questions remain. What power did they have? It is certain that they ruled the territory in the name of the Duke and that they nominated the public servants such as the aldermen and scabinii (Scabinii, also spelled Scabini and Scabinei is a Latin term used in old European law. Scabinii refers to judges or assessors of judges, court held by the count, assistance or associates of the count, or officers under the count). The van Doerne also managed a poorhouse called Heilige Geesthuis (Holy Ghosthouse; mentioned in another section) where the poor received donations from the inheritance of the wealthier departed. Every deceased person who left an inheritance included “den Heiligeest” with part of their good as two mud of grain a year (money was very scarce).

Who was the first person to carry the name? We assume that their original name was “Evers” or “Gevers” as the van Doernes were still called for several years, or Gevart Everart’s son, who received the domain of Deurne from the Duchess Johanna for the amount of 541 guilders in 1396. It may have been a Goessen or a Hendriks or Dircx. Ouwerling calls the first Master van Doerne by the name of “Evert”. Tthe oldest “Sir” was a man called Gerrit van Doerne, whose son Willem, was given Deurne as collateral. We assume that those first van Doernes were deserving people, friends of the Duke, perhaps people from Deurne, who wore armor. I (Petrus Goossens) found a written account about a Bruheze from Veld hoveneinde “Het Terp” in Deurne. This person who, at his nomination by the Duke, was entitled for himself and his family, the name “van Doerne” to use forever.

What is known for certain is that those names in the top tiers of our family history in the 13th and 14th century are almost always mentioned and mixed as: Goeswijn-van Doerne, Goessen-Evers, Goessen-Heijnen of Dircx. The qualification of the name “van Doerne” added to the civil nbame “Goessen” at. Al. arouses that suspicion that they are illegal marriages or morganatic marriages (also called a democratic marriage) between a commoner and the daughter of a nobleman. This often happened p.e. on “huize” Haenecker and later on in Deurne. In such cases, it was the husband who was not entitled to the rights of “Master of Doerne” but often received rich lands and, as it appears to me, the name “van Dorre” for him and his children with the title “Hertog” or “Hertog van Doerne”.

Weddings were a regular occurrence between a Goessens and a van Doerne. As children, members of both families lived in a house together as brothers in the Haanakker in Vlierden and in the house Heukelum in Berkel. They often shared an inheritance.

Geert Goessens was a sheriff in the last quarter of the 15th century. His father was Evert from the family van Doerne, and co-owner of Moosdijk (in the Neerkant) from 1480-1506.

Balduinus Caperen, also called “Capitis or Caputis” married Machtildis, who was called Gevers. Either Gevers was her maiden name or it was the name of her second husband. “Mercelis, son of Machtildis and Gerrit Gevers Goes, son of Goes Caperen Dircx Gevers, son of Jan de Dorre Hartogs – 1401.” For a long time the descendants of Machteld were called “Gevers”, until a point at which the Gevers were more often called van Doerne. One often finds written, “Goessen-Gevers”, p.e. Willem Gevert Geefs and Catharina Goessens-Evers Willem, son of Gevert Geefs and Jutta van Doerne. We wonder, based on the interchanging of these names, if Machteld Balduinus herself was a family member of the later van Doernes.

The Domain Deurne 

In 1396, Deurne received manorial rights from the Duchess Johanna for the amount of 541 guilders. The people who could apply for those rights must have been fairly wealthy. According to Ouwerling, it must have been Gevert or Gever (Gerit Gevers Goes) who became the husband of Mechteld (Mechteld was the widow of Balduinus). This clearly indicates the influence and wealth of Goessen and later, the Gevers in Deurne. Before 1396, we find an agglomeration of the family Goessens and Gevers at Haanakker in Vlierden, of which Jan van Veldhoven (i.e. Jan van der Velden) from “gheen Velden” (behind Swinkels in Deurne). His own name was Goessen, the son or grandson of Balduinus.

During the same time, we find members of the Goessen family who were married with the “Gevers”. They did not yet call themselves by the name “van Doerne”, but received shortly thereafter many lands and the jobs as “manager of his highness the Duke of Bourgogne and of Brabant”. They also received the title of “van Dorre” or “van Doerne” and “Hertog” or “Hartogs”, and tax exemptions for their poor people. One of the family members became secretary of the City ‘s Hertogenbosch, the headquarters of the Duke. There this family member lived in a stately house on the bridge on Hinthamer Street.

In the 14th and 15th centuries, after Jan van Veldhoven, less is heard about the power and domain of the van Doernes, but their wealth is still known. The most important affairs, testaments, etc., were usually taken care of at the tribune in ‘s Hertogenbosch. It is possible that one of the van Doerne, was perhaps a favorite of the Duke. This could have been Gevert or one of his sons from his marriage with Jan van der Velden, who received the domain in Doerne. It is also not impossible that Jan van der Velden, once he had earned enough money, moved alone to Louvain to retire to a peaceful and free life.

Inheritance of Jan van Doerne

I.e. Jan Goessens or Jan van Veldhoven

Jan was a man of Catholic beliefs and thought to be a peculiar character. Jan Goessens or Jan van der Velden made his testament in Louvain in 1468. He said goodbye to his family, namely his brother Willem and other surviving relatives, and lived alone in Louvain for the rest of his life.

Jan and Gosen or Willem were the illegal (illegitimate) sons of Jan van der Velden an dJutat van Doerne, and are registered under the name “van de Pijnbroek or van (de) Laken”. I could not find an explanation for the name “van de Pijnbroek”.

Note: I found Laken on a map from Belgium, next to a town which, on the map, only the last syllable was legible….broek (not far from Louvain). This must have been the place that he (Jan) was born (near Brussels) and where, latter in life, Jan could have moved when he grew tired of Vlierden.

In the archives of ‘s Hertogenbosch, I found a record from 1436, in Latin, “van de Pijnbroek” registered “Everaard van Doerne promises to give to the borthers Jan and Goeswinus, name van va Pijnbroek or van Laken, sons of Jacobus van de Pijnbroek or van Laken and Aleijdis, the dauchter of Willem Mannarets, to give or to pay in agreement with the inheritance two mulls of rye to be harvested from a piece of land called the Vloetakker in the paish of Deurne.”

Jutta van Doerne, the step-mother of Jan and Gosen or Goessen, was a relative of Everd. This must have been the reason why Everard van Doerne got involved in this inheritance.

Jan van de Pijnbroek or Jan van Doerne (also known as Jan Goessen or Jan van der Velden) made in 1468, his testament in Louvain. He hardly remembered his relatives in Vlierden. The following is mentioned at the end of his testament: “Johannes has let me, Notary, make one or more public testaments, in the presence of….Henricus Aebrechts, Willem van der Sijpe, Catharine Sterps, Margaretha Laurijnse, in the diocese of Luik.” Jan was the grandson of Balduinus Caperen and was known to be very wealthy and at the favorite of Everard van Doerne.

The Name Goossens 

To find the exact name when you want to establish a family tree over several centuries is a big problem. In the past, people wrote the names of persons as they were called in daily use (daily life) or called them for the places they were born, so that the same person often had several different names. For example, so  that one brother was called Pieterse, and the other, van Bakel.

The name Goossens can be tracked in our family line from the year 1300. That is however, as long as Goesen, Goessens, and Goesems are not considered different names. The name Gosen, Goeswinus, etc. can be traced to the Patron saint Saint Goseinus or Saint Gesuinus. By the 13th century, the first fore-father was likely already a Goesen. His record is recorded early in the Commerstraat in Deurne, near Cranenbraak, Diepenbeek, and van der Velden. From then until today , they and their relatives have held domicile and lands, and still own almost all of the homes in and around de Lagekert.

Jan van Veldhoven 

Previously mentioned is the name Jan van Veldhoven, who reigned in Deurne before 1396. However, a more dignified, noble person was called upon to replace him as “master of Doerne” to represent the Hartog in the administration in “Paalstede”. Such a noble person was apparently found in Gevers. This Gevert was nominated as Master of Doerne, and Jan van Veldhoven left for a wealthy and comfortable life in Louvain, Belgium. In 1505, the daily administration was transferred to the alderman Gevert van Doerne. Vlierden also became a domain in 1505, overseen by Everart, the son of Hendik van Doerne. As previously mentioned, little is known about the power of the van Doernes in the 15th century, only about their wealth.

Jan Jansse Goessens van Berkel

Jan Jansse van Berkel was the innkeeper of “ ‘t Witte Paard” (The White Horse). The business was frequented by soldiers of the occupying forces. It was a well established inn and eventually burned down. The inn was situated on the left side of the present pastory. Jan sold the parcel to his son-in-law, Jan Gevert Rakens, in 1629. He lived after 1629 in Zeylberg, Peelstraat.

  Inventory of Jan Willem Goossens

1662

The following is part of the family inventory of Jan Willem Goossens in Culit in the 17th century.

“Jan Willem sold heritary properties to Claes Claes Martens. A certain part of farmland, with the rihts, situated in a place called Vloetakker.”

Jan Willem Goossens promises to support Jan Claes Martens and pay him alimony and buy his clothes for the rest of his life. In order for him to do so, Claes Claes Martens bought the properties from Jan Willem Goossens and in turn has sold the land and the Vloetakker that he obtained from Jan Willem Goossens.

The Inventory made by Jan Willem Goossens, concerning the furniture left to him by his first wife Catharina Hendrik Schoens (refer to page 29).

“Iden iersten eenen schoonen rock die deselve vercocht voor bederf van motten als andersints voor 18 gulden.

Item een swart lijfken waarin haer achtergelaten kijnt als doen gekleet is geweest, ende die andere wullen cleedere die heel slecht zijn geweest ende lttel waeren zijn voor de siele van haer om Gods wille gegeven omdat ze in so miserabele staat in ‘t leste geleeft en gestroven is te weeten ijdelheijt van horsen ende bereft van sinnen enz.”                                

29 Sept. 1661

Willem Peter Goossens and his wife in Zeijlberg, and Heijlke (who was older than 16), and Peter and Jan (both younger than 16), and Joost Willem and Matthijs (who married in 1659) were sons of Willem. They sold all the goods (inheritances) that were left to them in a public auction. From the poor contents of this auction, as well as a previous auction, we know that these were rather difficult times (poor days).

On September 22, 1659, Matthijs gives an inventory of furniture and saleable possessions in the nuptial contract of April 1659 (previously mentioned). . Matthijs Goesems ofte sijne erfgenamen near doode ende alfijfigheit van de voors. Agatha de goederen hierinne gespecificeerd met haar bebben te nemen ingevolg van de houlicxe voorwaarde besproken ende geconditioneert…Zie pag. 36 & 37.

This inventory was signed by Matthijs Goossens and Willem Peter Goossens.

There is a confusing history about Matthijs Gosems van der Horst and his wife Agatha. Willem Goossens van Berkel (born 1603) first married Jenneke Joosten, and took as his second wife, Thoniske Thonissen, the widow of Claes Gevers van Doerne. Willem and Jenneke were the parents of Matthijs van Doerne Goossens. Matthijs married Agatha Gevers, the daughter of Claes Gevers and Thoniske (the widow of Willem Goossens). Therefore, Claes Gevers was Agatha’s father and Thoniske was her mother. Therefore:

*Willem Goossens+(1) Jenneke Joosten=Matthijs

*Willem Goossens +(2) Thoniske Thonissen (widow of Claes Gevers)

*Thoniske van Doerne +(1) Claes Gevers = Agatha Gevers

*Thoniske van Doerne +(2) Willem Goossens = Matthijs

*Matthijs Goossens + Agatha Gevers

Thus the father of Matthijs married the mother of Agatha without any kinship existing between the two of them.

Where do we find the name Goossens? 

In almost every community in the southern part of the Netherlands, especially in the province of Noord-Brabant, we find the name Goossens. Many of these names have no connection with the family tree from Deurne; for example the Goossens’ who come from Overloon were/are related to “Pastor Goossens in Heumen, Pastor Goossens in Berkel Enschot, and the widow Goossens in Vlijmen”. The families Goossens in Arnhem and Bergen-op-Zoom; Goossens Bogaerts in Roermond; the Goossens in Geldrop, related to Pastor Goossens in Nuland; Goossens in Beek en Donk/Boerdont (according to the tax papers in Helmond); Goossens in Loon op Zand; Drunen and surroundings; and Goossens in ‘s Hertogenbosch. As a result of my investigation, I often received a request from Limburg, to see if I could find a connection with their family name. However, I typically could not. I oculd only locate Goossens from Deurne over the previous century residing Meijel, Roggel, and a few other towns. From the past until today we can indicate:

Henricus (Hens) Goossens –1550- te Heukelum;

Willem Goossens -1540-te Stiphout;

Jan Willem Goossens op een Postel boerderij te Someren en Asten;

Jan Goossens -1698-te Liessel;

Hendrik Goossens -1693-te Vlierden;

Jan Goossens te Roggel -1800;

Hermanus Goossens – 1832-Aarle-Rextel;

Theodorus Goossens te Meijel;

Emericus Goossens, kapelaan te Erp;

Jan Goossens te Lieshout;

Margriet de Vries-Goossens te Helmond;

Johanna Leijten Goossens te Stratum;

Wilhelmina Hozewits-Goossens te Helmond;

Jan August Goossens – Verhofstad te Lieshout;

Ferdinand Goossens te Eindhoven;

August Goossens, grandson van Jan Goossens te Beek-en-Donk;

Johanna van der Waarde-Goossens te Eindhoven;

Helena Swinkels-Goossens te Helmond;

Jan Matthijs Goossens van de Mortel te St. Theunis;

Henri en Leo, Jan Matthijs sons, O.F.M. te ‘sBosch;

Gerard Goossens H. van der Sch..? te Liempde;

Cornelis Goossens, Inspecteur van het Lager Onderwijs te Nijmegen;

Johannes Goossens P.zn. te Helmond;

Eimert Goossens, priester bij de paters van het Heilig Hart;

Pater Justinianus (Johannes Goossens), priester bij de Mission O.F.M. te Borneo;

Michiel Goossens, Cornelis zn. Te Roermond;

Jan van Rooij, grandson van Hermanus uit Aarle-Rixtel (Missie Indië); Goossens (Lieshout Aalst) van de familie burgemeester te Lieshout – N. Brazilië;

Goossens (Lieshout) – Rio de Janiero;

Goossens (Lieshout) – te Mainz;

Petrus Johannes Goossens-Kerkhofs, Mayor of Bladel;

Wim Goossens, Petrus son. (van Bladel) te Boxtel;

Jan Goossens, Petrus son. (van Bladel) te Irvine, Californië, U.S.A.;

Angela Goossens, Petrus daughter (van Bladel) te Veghel;

Anny Goossens, Petrus daughter (van Bladel) te Schiedam;

Toos Christ-Goossens, Petrus daughter (van Bladel) te Zaltbommel;

Laura Terhorst-Goossens, Petrus daughter (van Bladel) te Netersel;

Theo Goossens, Petrus son(van Bladel) te Harmelen (Utrecht);

Tiny Goossens, Petrus daughter (van Bladel) te Asten;

Piet Goossens, Petrus  son (van Bladel) te Graften, Canada;

Riet Goossens, Petrus daughter (van Bladel) te Boxmeer;

Ad Goossens, Petrus son (van Bladel) te Bergen Limburg;

Willem Goossens, Henri’s son te St. Oedenrode;

Rica Kemps-Goossens, Henri’s daughter te Deurne;

Jan Matthijs, Willem’s son, pastor of Bergeijk;

Petrus Theodorus, Willem’s son, deken de Drunen;

Cornelis Goossens, H. son, farmer of Ommel;

Justiniana Goossens, Gerardus daughter, sister of Veghel;

Posts and Relations

I – Priests and Nuns 

Hendrik en Gevert, sons of Jan Janssen Her Gosems – priest1556;

Her Gosems, probably customs for Lord of Doerne;

Gosen Peter Gosems – German Knights of Gemert – 1550;

Aimericus, priest baccalaurius, Chaplain to Erp en Roggel – 1882;

Petrus Thoedorus, Jan Matthijs son, professor of Minor Seminary at St. Michiels Gestel -1854;

Joan Matthias, Willem son, Pastoor te Drunen, Dean of the dekenaat Heusden, emeritis in 1950;

Dr. Leonardus Goossens, Renier Theodorus son, Francisciaan (O.F.M) Director of the Caritas Mission of Nijmegen;

Dr. Karel Goossens, RenierTheodorus son, Franciscaan (O.F.M) teacher of Nijmegen;

Emericus Goossens, Leonardus son,  Father at the Mission of the Sacred Heart

Johannes, Mart. son. = Father Justinianus O.F.M.of Borneo, 1954;

Willem van Gevert van Doerne – 1419-1427 custos te Deurne;

Goeswijn Joannis, custos 1427-1436;

Hanrick Goessens, custos – pastor 1520-1617;

Nuns from a later time that we have discovered:

Sister Maria Lucia, religieuse te Veghel +1878;

Sister Justiniana, Order Franciscanessen, Veghel-Haarsteeg;

Sister Sophie Frencken-Goossens, Ursuline te Grubbewout.

Several priests and nuns are found in the family, but information in the older archives is scarce.

II – Civil Offices and Relations

Jan Jan Goossens – Schepen te Deurne-1580;

Joachim Kets X Perina Goossens, Notary of Helmond-1626;

Jan Joosten Horevoets X Lijs Goossens, Kerkmeester te Deurne-1625;

Joost Horevoets, Mayor en Schepen-1590;

Willem Goossens, Mayor-1639 en Heilige Geestmeester – 1661;

Peter Goossens te Liessel in ‘t Loon +1690, was Schepen in 1684;

Jan Goossens te Liessel, Schepen-1698, Heilige Geestmeester tot 1687;

Gerard Eijmert zn, 1728 Kerkmeester te Liessel;

Johan Peter son, Burgemeester te Roggel-1800;

Eijmert Peter son Secretary of the Munincipality of Roggel-1798;

Jan Eijmert son, Kertmeester 1767, Schepen 1778 te Deurne;

Theodorus Goossens, Agent Municipal de la Commune, Meijel-1795;

Jan Matthijs Goossens, Alderman of Deurne -1825;

Petrus Johannes, Wilhelmus son, Mayor of Bladel c.a. en Hoogeloon c.a., Knight in the Order of Orange Nassau in 1940, +1962;

Jan Matthijs, Leonardus son, Mayor of S. Theunis (Oplo);

Leonardus Goossens, Jan Matthijs son, Gemeente-Ontvanger te Deurne-1940;

Wilhelmus (Wim) Goossens, Petrus Johannes son, Dr. of Econimics, Bedrijfs Directeur;

Jan (John Henry) Goossens, Petrus Johannes son, Director of Finance (hospitals) in California, USA.

Petrus (Piet) Goossens Petrus Johannes son, Architect in Grafton (bij Toronto) Canada;

Theodorus Goossens, Petrus Johannes son optician in Curacao, later in Nederland (Utrecht);

Cornelis Goossens van Liessel, Head of School of Liempde;

Gerardus Goossens, Liessel, Inspector of Primary Education in Nijmegen;

Hermanus Johannes zn., Mayor of Lieshout;

Johannes Jan son, Mayor Roggel;

Geert Goossens, Martinus son, Churchwarden and President of Farmers in Deurne.

II 

Everadus de Doerne promisit ad opus Joannis et Goesuini fratrum, dictorum de Pijnbroeck, alias de Laken, librorus Jacobi de Pijnbroeck, alias de Laken, ab cadem Jacobo et quondam Aleijdi, suae dum usuit uxore, filia quondam Wilhelmi Mannaert et partier genitorum, ipse dabit et solvet dictis Joanni et Goesuini hacreditariam pactunem duonum modiorum siliginis munsurae de Helmont, hereditary persolvendum et in Doerne tradet et deliberabit de et ex quodam argo terrae dicto die Vloetacker, duas modiatas terrae vel curater continens sita in parochial de Doerne inter heredit. Joannis de Bruheze ex alio et inter hered. Johannis de Gerwen ex alia, dendens a quondam platea ad hereditatem liberarum dictorum, ut dicebat. Promisit in super omnia at habenda warandiam et satisfaciendam.

Testes Spierine et Loijer   Datum 6 Aug. 1436

Jacobus de Pijnbroeck, alias de Laken

X

Aleijdis Mannaerts (filia Wilhelmi Mannaerts)

|

Joannus et Goswinus

(Akte van 1436)

Petrus Son of Wilhelmus Mannaerts, nephew of Joannes (I-1) and Goeswinus (Goessens) Gosems (I-2 & II) (van) of Pijnbore – 1436

Received from Evardus de Doerne

Doerne haereditariam factionem iuxta tenorem testament quondam Joannis Carpen.

Dictus Everardus promisit mihi ad opus Petri Mannaert, filii quondam Wilhelmi Mannaert, quod ipse dat et solvit hereditariam factionem duonum modiarum siliginis per totum ut supra, tali conditione annexa, quod dicta pactio statim post obitum dicti Petri et suae uxoris amborum, hereditario iure succedat et devolvatur at liberos, a dictis Petro et sua uxore partier genitos et generandos iuxta tenarem testament quondam Joannis Carpen et dicebat. Testes dat ut supra.

According to this Latin piece in the Register in den Bosch, it seems that the two brothers, Jan and Goeswinus van den Pijnbroek, and their uncle, Petrus Mannaert, will receive from Mr. Everardus van Doerne, two mull (?) rye from the Vloetakker in Deurne – as was mentined in the testament (will) of Joannes Capren. Thus, Joannes Capren, probably a relative of the Mannaerts family, was entitled yearly to four mull rye from a piece of land that belonged to Everard van Doerne. Joannes Capren enjoyed that privilege; before hie died, he transferred by testament, the inheritance to Joannes and Goeswinus together with Petrus Mannaerts. Everard van Doerne confirmed this. After that became Goessens, also called Capren or Carpen. He marries and has a son, Jan.

STRAIGHT LINE 

II Goeswinus (Goessen) Gosems van de Pijnbroek ±1412

X

?

Joannes (Jan) Gosems (Goesen) Capren ±1445 +1525

(also called “Carpen” or “Capitis”)

Goeswinus is Goessen Goes Cap, twinbrother of Joannes (Jan) Goes Cap, they were natural (illegal) children of Jan Goes Dircx Heijnen and the adopted children of Jacobis van de Pijnbroek and Aleijdis Mannaert (I).

Joannes, the son of Goeswinus, was also named “Carpen” or “Capitis”, names thatmost of his forefathers in the 14th and 15th century also carried. As was mentioned in a deed:

“Joannes Gosems son of deceased was Goesen Capren.” Of old (?) he was named Goeswijn Joan Fabri. The word “Fabri” is probably the “C” of Caperen (Capren) changed into an “F”. This “Fabri” was a fosterchild (?) and favorite of the Mater van Doerne, as were the other children. They received the Trusteeship (?) with the allowance that came with if from the Master.

Trustees were:

from1419-1427

Willem, the son of Gevard van Doerne

from1427-1436

Goeswijn Joan Fabri (above No. II)

from 1441-1443

Hendrik Coolen

from1550-1556

Evert, Nout’s son of Gevard van Doerne

III Joannes (jan) Her Gosems Capren

± 1445-1525

X

Machteld van der Velden

|

1.       Jan Jans Her Gosems ±1492

2.       Peter Jan Her Gosems ±1494

3.       Heijlwich Jans Her Gosems ±1496

4.       Gosen Jans Her Gosems ±1500

5.       Margriet Jans Her Gosems

6.       Lysbeth Jans Her Gosems

Gosen and Jan share a house and barns, backhouse with camplands which are situated next to it, except for 15 timbers that are situated on Velthovens eijnde next to Peter van Doerne; also 2 bundels mull rye of which they owe 1 mull to heir Wijndels-Gooijaart, widow of Verbrake, one mauer (?) Success rye (?) to heir Aert Rooijmans; four vats to Mr. Geest van Doerne; and two vats to the vicary. The 15 trees they can by for fl. 15 – while they have to pay fl. 10 – each for the other two parts.

Peter and Heijlwig receive camplands with property, situated at the Craayenheuvel, next to Hendrick van Doerne and a piece of land in the Vloeijakker, next to Everart van Doerne; also a camp at Nijenbeemt; one mauer (?) rye of heir Henr. ‘s Bruyssen; one mauer (?) of Dries van Cuijck. 

For your family tree we received probably some interesting, particular information from the widow Klomp, Klokstraat Aarle-Rixtel, who called Burgemeester (Mayor) Goossens grandfather. She has been bedridden for years, has a very good memory, and is 89 years old. She gave me the obituary cards, which she never wanted to part from before, and told me that Hermanus Theodorus was burgomaster, he had his city-hall at his home, and he had also a restaurant that was run by his daughters Sophie, Stans, Sjo, and Petronella. His sons were Ferdinand and Jan. Jan was gurgomaster in Lieshout; he had three sons, Manus, Willem, and Gust, and two daughters, Nel and Sjo. Manus was killed in an explosion at the gas plant on Helmond.

Ferdinand was a son of his second wife. Hermanus had a busy restraurant; it was in the time of the French occupation and many French officers came there.  Hermanus was a big man and people called him sheriff; he had very long, white hair with corkscrew curls, and when people were allowed to stroke his hair, that was considered a big honor. The houses where he used to live are still here but are totally reconstructed.

Stans was married with Kuypers van den Donk, who was a teacher. He had two sons. Margaretha was married with Willem de Vries in Helmond and Sjo with Hendrik Leyten in Strijp.”

The daughter of Jan – Sjo – was married with van der Waarden in Eindhoven. In Oss still lives a son, Gust, he has a grocery store. This Gust is a son from Jan, burgomaster of Lieshout. From his first marriage with Maria Elizabeth Sterken, who died April 6, 1809, he had a son, Jan Goossens, who later became burgomaster of Lieshout. This is probably the only male offspring of burgomaster who had sons and Hermanus Jan, no occupation and single who died in Roggel, Jan. 7, 1848. Hermanus Theodorus later married for a second time with Petronella van Berlo, who died in Aarle-Rixtel on February 13, 1841. She had three children from this marriage; Louisa Goossens born January 6, 1820. She died single on April 28, 1853 in Aarle-Rixtel. Ferdinand Leonardus born July 23, 1829, married but had no children, he was a miller and died in Roggel. Petronella Goossens, born on December 6, 1814, who married Wilhelmus van Deursen, road worker, and died in Aarle-Rixtel in December 1893. She left the following children:

a.       Antonius Hermanus van Deursen, whose children live in Helmond.

b.       Petronella van Deursen, who was married with Ant. Joseph van Roji in Aarle-Rixtel, died in Helmond and left two children – Petronella, married with Schafrath in Geldrop and Johannes van Roy, who left for the mission in British India (Sialkot) in 1934.

We have discovered that before 1700 in the parochial registers in Meijel manij times, the names Venman and Conradus, born in ± 1680, who married Godefrida Willems; Barthelomeus Venmans, a son, born on March 21, 1708; Maria, born February 1711 and married to Joes Hendrikx van Breij. They are the ancestors of the later mentioned Venmans and we find their names often mentioned as godfather and godmother at the baptisms of the children of Willem Venmans-Trouwen.

The family Venmans traditionally lived in Meijel, probable on the Simonshoek, one of the daughters of Willems Venmans Sr. lived (it seems) in her paternal home with her parents. Those daughters, Hendrina, married with Martinus Smolenaars, and were the parents of Willem Smolenaars-Berkvens and Angelina Smolenaars-Goossens. Their parental home, an old, large farm, belongs today (1952) to the descendants of Willem Venmans, i.e. the relatives of Jan Truijen-Venmans. The family Smolenaars lived ther from 1817-1872. Maria Catharina, the daughter, died there in 1859; Petronella, another daughter died in 1871; and Engelina died at a very young age in 1844. Willem was married to Maria Berkvens and moved to Liessel.

In his will on August 13, 1872 declares an uncle of Willem and Angelina Smolenaars, Leonard Venmans, his cousin Willem, as universal heir of his properties. After 1872, the farm at the Simons-hoek was probably rented to strangers as the families Venmans and Smolenaars had moved away.

Willem, a son of Frans Venmans, got married for the second time to Petronella Hendrikx from Neerkant. The Hendrikx family were wealthy farmers whose properties covered a large secion of “de Schelm” and “de Schans” in Neerkant. The last descendant of that family was the wealthy Mie van Rijt, the daughter of Lambertus van Rijt and Aldegondis Hendrikx (aunt of Grandmother Smolenaars-Venmans, who was not married).

Willem Venmans, son of Willem Sr., married Petronella Aerthijs, who was born in Nederweert and moved to Neerkant, amidst the rich properties and lands of father and mother Venmans-Hendrikx.

Willem Venmans Jr. (married to Aerthijs) was born in Meijel (simonshoek). Willem Jr. died suddenly while on his way to Liessel. Willem Jr.’s brother, Leonard, was a bachelor and died in 1872. His sister, Hendrina, (grandmother Smolenaars) is our great-grandmother on our father’s side (J.H.G.). Another sister, Henrica, died unmarried at 35 years old, and Maria Petronella died suddenly in 1848 at age 32.

The properties of the families of Willem Venmans, Hendriks, Martinus Smolenaars-Venmans, and Aerthijs te Neederweert seem to have remained undivided until about 1878. I (Petrus) found in June 1952, by accident and filed among many papers in Deurne, a torn apart, but still well preserved notarized deed concerning the division of properties of the aforementioned families. I taped the pieces together and added them to the portfolio of the Family Venmans. There was no longer any reference made to Aerthijs and their family farms and lands. It seems to be clear that the families of Aetherijs and Hendriks had already received their part of the inheritance.

The Wellbeing of the Family Goossens

The material wellbeing of the Goossens Family, especially during the Middle Ages, can be observed through the command of possessions (homes and land) they had in Deurne a.o. the Vloetakker, and the cultivated fields of Cranenbroek-Diepenbroec. One cultivated field was as big as they themselves decided. It is supposed that the cultivated fields of Cranenbroek, the area of later Lagekerk, “de Velden” (the fields) of Jan van Veldhoven, and all of the Terp (dwelling hill) at the right side had herds. We can estimate their wealth from the possessions that Jan Goessen of Louvain left for his heirs and by the inheritgances of Jan Goessen Caberen in 1500.

At the division of the paternal property in 1525, the sons Jan and Gosen received a house, homestead, and farms, while Gosen retained the house where Jan Heer Gosen died with three lopense (?), situated next to the inheritance of Peter van Doerne. Febr. 16, 1530.

Lijs and Griet receive from their father’s inheritance “camp lands” in the Commerstreet on both sides of the gemeijenstraat (mainstreet), a parcel of land in the Reijmelsacker, and a small house in the Haageijnde.

Gosen marriet Margriet Ors (d’Ors). At the time of the division, a house in Goijart was estimated at fl. 40.

Johannes kept the “Camer Scabini” in Commerstraat for himself (see previous definition for Scabini).

Peter and Heijlwch received a campsite in the Craaijenbraak, situated near Hendrik and Evert van Doerne.

The house inherited by Gosen and Jan was the house where Jan Her Gosems died. As far as I am concerned (i.e. Uncole Dorus remark) that house stood in the Lagekert-Corner Commerstraat; that was the house that was used as the cityhall or aldermen’s house (as it was once known).

The Commerstraat that is often mentioned in Goossens family history was of  ‘t Derp (the village) and bordered with its farmlands on the Cranenbraec and Diepenbeek. Later it became part of the “Keulse vaart”. The Commerstraat likely got her name because of the fact that crossed all corners of  Deurne and was the road take by every funeral procession to the cemetery (Commer=Kommer=sorrow).

The house of Goijart (the father of Margriet Ors who married Gosen Jan Her Gosems (III-4)) was in the Commerstraat, as was the house of Gosen. The house of Goijart was estimated at a value of fl. 40 for each of his children. 

Griet and Lijs Gosems sold “camp land” to assist Pastor Reijnders “aent kerkeijnde” (probably near the church). This was also situated in the Commerstraat, where Gevart Custers used to live in 1528.  Her brother, Gosen, protested against that sale and used his right of “closer next of kin” i.e. the right to invalidate a sale and buy the object himself because he was a closer relative than the first buyer.

Jan Her Gosems’ kindren verkopen aan Jonker Jan die Bevere van Doerne “hunne huys” – 1591 – staande op erfenis des coeperen met verkenskooij, schelften, deuren, met den steen van den oefen, staande in de Comme. Dat huys “streckt met den eenen eijnde opwaerts, nae de hoeven aan de erfenis Peter, op ‘t huys ten Velde (d.i. de protestantse kerk voorbij waar vóór dezen Willem Kuijnders woonde (nu 1960 afgebroken) ende voorts nae het huys gecommen ende gecocht van den kapelaan Heer Goessens, Peters zaliger. 12 Jan. 1605.

In 1515 at the request of the Duke, a “visitation” investigation was undertaken to determine the wellbeing of the “Peelstreek” (the area). It has been discovered that those who were called wealthy at that time would be considered beggars today. More prosperous days came in 1804 when the property of Jan and Eimerden was divided upon their death. Jan died in 1783, and his wife was buried on March 5, 1804. Jan’s property was divided in to four parts: 

1.       The family home (our parental home) was given to Willem Goossens for fl. 2000;

2.       The house of Toon de Smet “in ‘t Haggeind” (called the Prince ). I.e. the house where the Prince of Orange stayed, where later on, the children of Hannes Goossens lived (it burned down). This house went to Jan de Veth, who married Maria Goossens, the house was estimated at fl. 1100 plus he received fl. 950 in bonds.

3.       Jan Goossens in Roggel received the house next to the big church. Probably the house of the blacksmith Goossens, later Driek Goossens. The house was fl. 850 and he received a sum of fl. 1300.

4.       Theodorus Goossens in Meijel received the house in Terp. i.e. the house across the street from our parental home which burned down at the end of WWII and was not rebuilt. The hosue was fl. 750 and he received a bond against Goort Reijnders in the value of fl 1300.

Willem Goossens (1764-1839), the youngest son of Jan Goossens-van den Boomen (XI) was married to Marie Bartels. Willem lived in the family home in the Lagekerk. After the death of his spouse, he inherited the property of Mattijs Bartels in the Breemortel, who upon the division of the property gave it to his son in law, Jan van de Mortel.

Goossens in the Haageind 

The brother of Jan Eijmerde was married to Jenneke Vervoordeldonk. Jan himself married Elisabeth van den Boomen and lived in our paternal home. Jan had a son who was married twice. First to Henrica Bartels and secondly to Gonda Welten. This son had nine children:

With Henrica Bartels:

1. Mattijs *1786

2. Gerard *1788

3. Anna Maria *1783

X Martinus van den Boomen

    Bij Gonda Welten: 

4. Henrica *1794

5. Joanna Henrica X Frans de Veth

6. Jan *1791

7. Petronella *1798

8. Petrus Henricus

X Maria Anna van Geldrop

9. Maria Anna X Martinus Sauvé

Willem, the son of Jan Peter Gosems (V) and his brother, Jan Janne (Hens) Goessens (VI) and Theunis (Theuniske, his wife) sold a royal residence in the Commerstraat in 1591. This Peter’s son probably established the family in Zeijlberg, where they lived for more than a century.

Willem left for Stiphout.

Thonis (IV-1) and Wilbout (IV-2), sons of Peter Jans Her Gosems (IV), were no longer in Deurne.

Henrick van Stiphout, huspand of Sophie (V-3), children of Jan Peter Gosems and Heijlke Jan Verhagen (V), sold a royal residence to Jasperen Maes Thijssen in the parish of Doerne in the Commerstraat on May 7, 1591.

Jan Willem Jr. (V-4b) bought a house and royal residence in ‘t Derp -11 lopense (A lopense is a old dutch form of measure equal to 179m²)

Jan Willem Jr., married to Lijnke, daughter of Claes Martens, and inherited from Claes Martens 7 lopense parcel in Vloeicker. This was firstly because of his wife and secondly because of Jan, the mentally disabled son of Claes Martens.

The husband of LIjs lived in Vreek and he inherited the property in Lijssel in 1639. That house was the 10th house in Vreek and the 2nd or 3rd past Kunnders.

Jan Willem Jr. lived in ‘t Derp and later in Zeijlbert in the Peelstraat. That was also the residence of Wilbort Jan Peters.

Jurien got a ticket while attending Mass in 1656 in church at the Grote Berg and as Eijmert de Haert. a.o.

Philips Claes Martens, brother of Lijntke Claes Martens converted to Protestantism.

Vlierden 

Some of the most important native of Deurne, likely the descentants of the van Doerne’s, already lived in Vlierden at the Haanakker by ±1350. Why? Was it an attempt to transform Vlierden or Doerne into a domain as some had tried to to with the blockhouse in Liesel? The inhabitants were already there with the leader Jan van der Velden or van Veldhoven, who was with his own name a Goessens from “those fields” behind Swinkles.

He (Jan) seems to have been a social climber, a man with courage, and he probably had some support from the Duke. After the sale of the domain, Jan departed for a better location. It would not be surprising if he turned out to be the wealthy gentleman from Louvain who ignored Vlierden and all his relatives from there in his will. In 1505, Jan and those who left with him, received the title of the domain. That was transferred to Evaert - the son of Hendrik van Doerne from him to his son Hendrik on November 27, 1527.

The Sheriff Gevert Van Doern 

Gevert van Doerne (1480-1506) or Jan Goes van Caperen was likely one of the first sheriffs of Doerne. According to Ouwerling , he was r related to the van Doerne’s as were all the Gevers and Goessens in those days through marriage with daughters of the castle. This is the reason why they received many properties. Gevert’s full name was “Jan Goes Caperen” and he was married to Catharina Geverts van Doerne. Two of his children, Hendrik and Gevard, became priests. Deurne was ruled by Jan van Veldhoven in the name of the Duke, but was Gevert van Doerne more likely the real manager in the name of the Duke?

In 1505, another Evert van Doerne received the high, middle, and lower domain of Vlierden. He already owned the big castle in Deurne by 1500, and through him, the division between the “mighty” of Vlierden was established: the Gevers and the Goesen. The establishment of a well kept registration began at this time. 

Some Information About The History 

There was a certificate of transfer of testamentary orders to the brothers Jan and Goeswinus van de Pijnbroek by Everardus van Doerne, Master of Deurne, in 1436.

In the 14th century, the name “van de Pijnbroek” was given to the family Goessens. Why? There is no explanation in the records. Besides their actual family-name Caputis or Caperen, they got the name “van de Pijnbroek or van Laken”. The 1436 record is from the alderman’s records in ‘s-Hertogenbosch.

This translation reads:

“Everardus van Doerne promises on behalf of the brothers Jan and Goeswinus van de Pijnbroek, or van Laken sons of Jacobus van de Pijnbroek and Aleijdis, daughter of Willem Mannaerts, to give and pat to aforenamed Jan and Goeswinus, as per hereditary contract, two modii (maer or mud?) rye to be harvested from a parcel of land called the Vloetakker, situated in the parish of Doerne, as is described in the will of Johannes Carpen.

Described in ‘s Bosch, August 6.”

This Jan and Goeswinus cannot be anyone else other than Jan, i.e. Willem and Goessen, son of Arnold Goes Cap and Jutta van Doerne. Their father died and so was the inheritance by the executor, as was in those days turn over to Everard van Doerne, a close relative of Jutta, the wife of the testator, Arnold.

How anyone in that record invented the name Jacobus van Laken is a mystery as there are so many in the names in those times. The name van Pijnbroek is a kind of nickname that was given to all Goeswijns (Goessen) in that time. Aleijde Mannaerts, co-inheritor, was probably Lijs Hartogs, the wife of Jan Goeswijns Caperen i.e. Goes Caperen Dircx and the aunt of Jan and Goes.

Gevert Or Evert 

Who was the Gevert previously discussed and who, according to Ouwerling, lived circa 1336? He must have been the father of Willem, who received the domain in Deurne in 1350 and he must have been who the Duchess Johanna bestowed the domain upon (Everart’s son) for the some of 541 Dutch guilders.

The name Gevert is first traced back to the beginning of the 14th century with Mechtildis, once the wife of Balduini; her children at that time were referred to as “the children of Mechtildis.” One of those children was Marcellis, who received the name of Gevers, which was passed on to all his descendants starting in the 14th century. However, the name Gevers has always been connected with the name Goessens. For example: Marcel Gevers ex liberis Mechtildis, quondam Balduini (Marcel Gevers one of the children of Mechtildis, formerly married to Balduinus). It is not mentioned whether Marcel was a legal child. Additionally, we see the names Goeswijn Cap Dircx Gevers – Arnold Goes Cap Dircx Gevers en Goessen Arnold Goessen Gevers. These people, along with their children, also carry the names “Hertogs” and “van Doerne”. This pattern continues for as long as the family lives in Vlierden in the Haanakker until (it is suspected) ±1496 when Evert Everart’s son became master of the big castle of Deurne and received the domain of Vlierden 

This proves that there was some type of connection, whether legal or illegal, between the Goessens and van der Velden families. I.e. Goessens “in no fields” in the Commerstraat and the Gevers family.

1.       The name Gevers Goessens and Goessens Gevers.

2.       The name Goessen Hertogs and Goessens van Doerne.

3.       Gevart Gevaerts master of Doerne, executor of Johannes Carpen = Goeswijns, the father of Jan and Goeswinus van de Pijnbroek Carpen(or Caperen)

4.       Jan Goessens was co-owner (with a don of the Master of Doerne) of the Moosdijk (a vast area in Deurne).

5.       The Goessen family was awarded vast lands in the Commerstraat by Everardus van Doerne when lands in Hanenakker in Vlierden were abolished.

6.       Even in the late 15th century, the Goessen family remained friends with the van Doernes and Hendrik Goessens van Berkel from Heukelom may have been private chaplain to the family.

7.       In 1440, Jan, son of Marcel and Iden, left for Louvain after the division of Haanakker, where he continued to call himself “van Doerne” and dies a wealthy man (will previously discussed).

Van Der Velden 

Who wrere the “van der Veldens”?

The van der Velden family were descendants of BalduinusCaperen or Goessens and originally lived “on no fields = gheen Velden”, and later in the Hanenakker (or Haenakker-haanakker). Jan van der Velden, with his 6-7 different names, inflated his status and rose to claim the domain of Vlierden. He seems to have been highly reguarded by the Duke of Holland in den Bosch.

Jan van der Velden, also known as Jan de Dorre, was none other than Jan Marcel Goeswijns, the son of Haanakker in Vlierden. He was married to Catharina Evers van Dorre (Doerne).

Willem van der Velden, sheriff of Doerne in 1448, gave evidence to show that Jan (the legal son of Johannes) legally sold to Willem, the illegal son of Jan van Doerne and Iden for 11 lopense of land and a house in Vreeswijk.

This van der Velden gave in behalf of the Tables of the Holy Ghost (propabably a religious order) a parcel of land in Donschot in 1415.

Gijsbrecht (Jan?) van der Velden from Deurne was a registar and secretary in ‘s Bosch. He lived in ‘s Bosch in a mansion across from St. Jacobs church, near the Geerlinse Bridge. He sold his property in ‘s Bosch in 1616 when he was no longer working, and bought a yearly levy from Nicalaas the Smith (or the Smet) in Vlierden. From the house and dries(?) that were situated in den Bersom in Vlierden, likely so that he could own the propertyfree and clear.

The van der Veldens were the wards of Gevert van Dorne and originally lived on “geen velden= on no fields” in Velthovenseinde. In 1406, Elisabeth, daughter of Arnold de Campo (de Campo is latin for van der Velden), married Jan de Dorre with consent from Ghevard van Doerhe.

The family van der Velden had large realestate holdings. This is confirmed in the letter of Hildegundis of DInder, the Abbess in a convent Van Binderen, in which she leases to Willem Jans van der Velden, “the Nuns-akker in Veldhove, a parcel of land near the Hagelkruis, one near the church , one near Gheen Velden, one near the Beek (Krieken-beek), one behind Gevers camp from Os, and one next to it, for the payment all the dues and obligations +3 mud rye a year (to be given) to the treasurer.”

Identification of the People 

The beginning of our family name list is very confusing and doubtful. The cause for that confusion is from the uncertainty of the correctness of the name. Often the same person has multiple names. Is that so surprising? For example, if a registration was unknown by the aldermen; the only thing in existence were the civil records.  Those civil records were all written in Latin and until the 15th century (±1400) made in Den Bosch or from different wills which were recorded by the local priests in the small communities in the country.  This written data was often illegible and unintelligible (to us), and common names, as people were called by their contemporaries, were very changeable. See the Latin record below: 

“1422 Arnoldus dictis Dircx, martis et tutor legitimus ut dicebat Juttae suae uxoris, filiae quondam Wilhelmi, dicit de Doerne, annua et hereditaria pactione octo lupinorum siliginis mensurae de Helmond, quam pactionem Joannes, filius Goeswini Caberens, promisit sedatorum et solviturum Arnoldo praedicto anno quolibet in festo Purificationis Beatae Mariae Virginis et in Doerne tradendum ex argo terrae sita in parochial de Doerne ad locum dictum “aen Gheen Velden” inter hereditatem Goeswini, dicti Caberens, et liberorum cujusdam Joannis, dicit van der Velden, quem agrum terrae idem Joannes erga Arnoldum, dictum Dircx soen (?) pro dicto pactione ad pactum acquisierat prout in letteris scabinorum de Buscoducem super hoc confeciatis plenus centinetur – legitime et hereditary cupportavit Henrico, filio Goeswini dicto Caberens – promittens dictus Arnoldus Dircx ut debitor principalis super se et omnia sua bona per ipsum Henrico de supra dicta faction octo lopinatos siliginis dictae mensurae debitor et instans praestabit warandam.

Testis interfuerunt scabini in Buscoducem Jacobus Monte et Anselmus die Lu. 10 April 1922.”

“1422. Arnoldus, named Dircx, spouse and guardian, as he affirmed, of Jutta, his wife, the daughter of the deceased Wilhelmus, named Van Doerne, has received on a yearly and hereditary agreement 8 lopensaat (?) rye of the maat from Helmond, which Johannes, the son of Goessen Caberen had promised to give him and pay to aforenamed Arnold each year on the feast of the Purification of the Holy VirginMary and to deliver in Deurnefrom a parcel, situated in the parish of Deurne, locally called “at Gheen Velden” between the property on one side of Goeswijn, named Caberen, and the children of Jan van der Velden at the other side, which parcel was given to Jan van Arnold Dircx in mentioned agreement, as in the letter of the alderman in den Bosch, which is written about this, clearly is set down. He has this legally and hereditary transferred to Henricus, son of Goeswinus, named Caberen, together with the letters –and Arnoldus Dircx son as the most important debtor has guaranteed with all his possessions, that he will save and pay off the 8 lopensaats grain as the debtor.

Witnesses wree the aldermen of den Bosch: Jacobus Monte and Anselmus de Lu – April 10, 1422.”

Confirmation of the foregoing and transfer of properties by Jan, the son of Goeswijn was as follows:

“Johannes, son of Goeswijn, named Cabere, owns legally and hereditarily the parcel situated in the parish of Deurne, in the “Velden” between the lands of Theodoris Deckers to one side and lands of Goeswijns, named Caberen, at the other side, which property said Johannes had donated to Arnold, named Son of Dircx, as his inheritance of 8 lopense rye, as mentioned in the letter so f the aldermen in den Bosch, transferred to Cornelis and Willem, sons of the deceased Johannes van der Velden. He will fulfill his obligations about said property (to disperse everything that grows on it until the end of time, and hereditary give to Amelius and Willem except for the 8 measures of grain which Johannes promised to Arnoldus.

From this descision and many other interitances, we become acquainted with the customs of those times in which the land is inherited by the first born and the fruits there-of to the other relatives. The owner of the land can sell it but only under the condition that he takes care that the fruits of that property will be given yearly to the co-heirs. Thus we get to know from one of those descisions, a large part of that family.

Dertig jaaren lang heb ik in de donkere hoeken van de archieven in den Bosch en Deurne voor de oorsprong van de familie-naam Goossens gezocht. Beetje bij beetje kwam ik vele dingen te weten, die ik in het boek van onze stamboom registreerde. Ik heb nochtans, niet gekund een opeenvolgend verhaal geven dat in deVeertiende eeuw begint. 

       
Ik heb in het supplement getiteld „OVER de NAMEN IN de REGISTRATIE van de FAMILIE VAN 1300 – 1500“ geprobeerd om enkele onsamenhangende secties bijeen te brengen en het te maken in één verhaal. Het betekent dat veel van de verhalen zullen worden herhaald omdat zij reeds in een andere sectie van de „Registratie“ werden verteld. Maar zal het op deze wijze een betere verbinding van de feiten en de personen van die tijden geven.

De data van geboorte en sterfgevallen zullen worden vermeld waar mogelijk. De jaren zonder “+“ (dood) of “*“ (geboorte), evenals „X“ (huwelijk) kondigen slechts de tijd aan waarin het vermelde feit gebeurde of in het dagboek wordt geregistreerd.

Alles die in deze geschiedenis wordt voorgesteld of besloten zou niet als waarheid van de God moeten worden goedgekeurd, niet vooral als het verhaal niet letterlijk in de officiële documenten is geregistreerd.

Ongeveer de bepaling van de oorsprong van de naam Goossens in ons familieregister worden wij belemmerd door de willekeurige namen die de mensen aan personen en families in de veertiende en vijftiende eeuw gaven. Niet alleen hadden de leden van de zelfde familie vaak een andere naam maar zelfs werden de personen, zelfs in officiële documenten, vaak bedoeld met een verschillende naam en een achternaam. Het schijnt alsof de secretaresse van de stad die het feit moest registreren, de naam in de registratie, zonder het vragen om de eigennaam ondertekende. Vaak was een inkepingsnaam waardoor de tele in het dagelijkse leven werd gekend ingegaan in de registratie. Dit is ons telen, vooral met de familienaam „Goossens“.

De eesrste acte die ik aangaande deze naam vond was die welke het familieboek is opgenomen uit de Schepenacten van den Bosch. Die acte is, zoals alle acten waarin de naam of de namen can familieleden van “Goeswinus” in Doerne (Deurne) voorkomen, in den Bosch en wel in ‘t Latijn gemaakt.

Ofschoon in deze acte voor ons, vooral wat de namen betreft, veel onverklaarbaar is, zullen wij daaruit moeten verstaan, dat de zoons van Aleijdie Mannaerts (dat waren Jan en Goeswinus van de Pijnbroek-Mannaerts) een erfenis, waarvan Everard van Doerne de curator was, twee mauwer rogge uitgekeerd krijgen en de kinderen van Petrus Mannaerts, de oom van Jan en Goeswinus, ook twee mud zullen krijgen, doch eerst bij den dood van hun vader en moeder. Het land waaruit die vruchten moeten worden opgebracht zal intussen, zoals dat de gewoonte was, in eigendom blijven van Jan en Goeswinus, de eigenlijke erfgenamen. Dat wijst er op dat de familie Goessens-Mannaerts door de moeder daaraan geparenteerd is.

De Heren van Deurne hadden als zetbazen van den Hertog van Brabant een grote macht binnen het hun beleende gebied en rijkdom van goederen en landerijen vooral binnen Deurne en Vlierden. Aan erfgenamen van wettige en onwettige kinderen werd stellig uit het beleende goed hunner vaderen (de van Doernes) een gedeelte van de nalatenschap overgedragen, maar het bezit der heerlijkheid was erg uitgestrekt, en groeide door ontginning van hei en wildernis een mooi stuk meenam zonder dat de bezittingen van hun Heer-vader merkbaar verminderde. De meeste dier goederen schijen volgens de schepenacten van de 14e en 15e eeuw dienaangaande gelegen te hebben:

1.       In Deurne: Vreekwijk, Donschot, Vloeieind, Velthoven; dus ongeveer van de Liesselse Loop tot en met Kriekenbeek en Terp.

2.       In Vlierden, Haanakker, Brouwhuis, en Heze tot den Bottel.

Hier volgen enige van de voornaamste families uit Deurne, die door verwantschap in de goederen van den Heer meedeelden. De families:

                 Sweerts op Vloeiland

                 Dekkers-Seijkens op Velthoven

                 Voorseldonk in Velthoven

                 Hermans in Velthovenseinde

                 Heinen op Hoenakker

                 Van der Velden in Gheen-Velden

                 Aert van Donschot in Vreeswijk

                 Aert Snabbe in Vreeswijk

                 Theodorix (Dercx)op Herlar (Vught)

                 Jan & Gert Goeswijns-Hertogs in

                 Velthoven

Onder de meest bevoorrechte families van de Heerlijkheid behoorden de familie Dircx, Goesewijns, Carperens, van der Velden en Gevers, en zoals we zullen zien, ‘t zijn eigenlijk maar één familie, de familie Goesewijns-tenalotte Gevers van Doerne.

De enige uit die namen van de 14e en 15e eeuw die tot op onze tijd in Deurne is overgebleven is Goessen, d.i. Goossens. Enkele jaren geleden stierf hier een oud manneke op Culit of Voorpeel, wiens naam ook nog herinnerde aan de naam der Heren van Doerne uit vroeger tijd, nl. “Geven” en net die man verdween uit Deurne ook die naam.

Om een begrip te krijen van den groten omvang die de familie van Doerne bereikte, moeten we bedenken dat meerdere zonen en dochters uit het huis van Doerne, die volgens conventie met leden van dezelfde stam telen trouwen, daartoe de gelegenheid absoluut misten, omdat ze niet allen een heerlijkheid met kasteel en blokhuis bij hun huwelijk hadden aan te bieden. Wel vinden wij juist om die tele in hun stand proportioneel vele zonen die gingen studeren voor priester. Velen warden priester en vele dochters namen het religieuse kleed aan. Er waren hier in Brabant afzonderlijke stichtingen voor adelijke dames zoals b.v. te Helmond “Binderen” en te Neerwetten “Hooijdonk”. wat de familie van Doerne betreft vinden we in de 15e en 16e eeuw o.a. de priesters Everart, zoon van Everart, kanunnik van Luik; Hendrik, de broer van vorige kanunnik d.i. Witheer van Tongerloo; Mr. Jan (Witheer) kanunnik te ‘s Bosch en Mr. Jan kanunnik te Luik. En de vrouwelijke religiesuen: Everard’s dochter, abdis van Binderen, Mechteld in het Stift te Goch enz.

Is het te verwonderen, waar zulke toestanden heersten, niet alleen in Brabant, telen in geheel ons land en waarschijnlijk over geheel Europa, dat daar ook de religieuse geest onder priesters en religieusen veel te wensen over liet, en dat vele kloosters in verval raakten, ja zelfs leidde tot afval van het geloof en tot overgang van vele priesters naar het protestantisme.

In Deurne vinden we opgetekend meerdere zonen en dochters uit het huis van Doerne die huwden met eenvoudige burger jongens en burger meis uit de gemeente, o.a. Catharine van Doore in 1381met Jan van der Velden; Johannes Henricus van Dorre met Elisabeth de Campo in 1430 met goedvinden van Ghevard van Doerne; Arnold Dircx met Jutta van Doerne, dochter van Wilhelmus van Doerne (1422); Marcelis Capitis (of Kabereb), zoon van Goeswijn met Iden van Doerne, dochter van Marcelis van Doerne; Lijs, dochter van Hendrik Proemen van Doerne met Gert Gevers Sweerts.

Deze en waarschijnlijk vele andere families stamden af van de voorlopers der van Doernes. De kinderen uit deze huwelijken kregen not de naam “van Doerne” of “Gevers” als de vader een zoon des Huises was. De kinderen van een burger vader en een adelijke moeder moisten zich teverden stellen met den burger naam van hun vader; maar allen warden ze bedeeld met een stuk land of met een jaarlijkse pacht die op het land rustte.

Opmerkelijk is de naam Evert of Gevert die op de nazaten van den eersten Gevert uit 1326 overging. Zo vinden wij Gevert Goeswijns, zoon van Jan Henricus van Doerne Scheenkens zoon van den Haanakker. Henricus van Doerne was Henricus, d.i. Heijen Dircx (1402); Gerit Gerits, zoon van Jan Hendriks van Doerne (1383); Geven Geefs wordt genoemd Hertog vanDoerne; Gevert Goeskens is Gevert Goeswijns zoon; Catharina Gevers is de dochter van Gevert Gevers (1433); Catharina Gevers van Doerne deelt (uit erfenis) aan Gheef Gheefkes vier vaet rogge; Willem Gevers, natuurlijke zoon van Doerne en Iden van Doerne; Gevert Goeswijns, zoon van Goessen (Goeswijn) Caperen en Jutta van Doerne (1469). Iden of Yden, huisvrouw van Willem van Doerne, is de dochter van Marcelis Goeswijns. Deze Marcelis was de zoon van Goeswijn Caperen en Jutta van Doerne.

Gevert Goeswijns was schepen van Deurne. Gevert Geverts Swerts (van der Weerd of van der Waard) van Doerne is de zoon van Jan Goeswijns van Dorre, gehuwd met Lijs Hartogs (Elisabeth van Doerne) ofwel Lijs van der Velden.

Gevert Swerts Hartogs is een zoon van Goesen Caperen en Jutta van Doerne. De familie Doeswijns van die tijd nl. Marcelis, Jan en Goeswijn Caperen, behoorden dus tot de naaste familie van Henricus van Doerne. Zij worden aangeduid met de title “van Doerne” doc hook met de naam “Caperen”. Na 1525 worden zij constant genoemd “Goessen of Gosems en later Goossens”.

Dat wij met de names Goeswini, Heijen, Dircx, Swerts en Gevers te doen hebben met de familie Caperen blijkt duidelijk uit de naam “Capitis, Caperen” enz., waaronder diezelfde personen herhaaldelijk voorkomen. De Haanakker in Vlierden schijnt na 1500 te zijn opgeheven als verblijf van de familie van Doerne. Het laatste treffen wij tele Jan en Willem van Doerne. De eerstgenoemde, Jan, woont te Leuven (België); hij maakt zijn testament in 1469. Willem, de half-broer van Jan krijgt als erfdeel van Jan een jaarlijkse uitkering van elf vaet rogge opde boerderij op Vreekwijk. Uit de acten zou men opmaken dat Jan te Leuven rijk was. Van Willem zouden wij eerder veronderstellen dat hij een ongebonden, verkwistend leven leidde. Over het testament van Jan lezen wij:

“Johannes de Doerne in zijn woonplaats te Vlierden bij Helmond vermaakte in zijn testament, onder voorbehoud van testamentaire beschikkingen, al zijn goederen uit zijne hoeve, met de daaruit gewonnen vruchten, aan Willemvan Doerne, Yda’s zoon, acht mauwer rogge die Jan zelf had moeten afdragen aan den Hieligen Geest, die hij nu in erfelijk pact vast legt uit het land “de Cranenacker”, gelegen in Vlierden tussen Bruijsters die Heze en ‘t Covent van Binderen (of den Bottel) en uit een weiland naast Theodorus van Beersdonk.”

In 1468, Jan van Doerne al beschikt bij testament als volgt:

“De eerzame en onderscheiden Johannes van Doerne, zoon van Marcelis wijlen van Doerne (Marcelis was de kleinzoon van Balduinus Caperenen enYden van Doerne), inwonder van de stad Leuven (België), maakt aan de “Tafelen van den Heiligen Geest” te Deurne zijne hoeve in het dorp Vlierden, met de goederen uit die hoeve, tot een jaarlijkse gift voor de armen aldaar te bedelen, ieder van zijne mannelijke en vrouwelijke verwanten (van den erflater) tien kronen en eveneens aan Aleijde, zijne bloedverwante, - zijne suster te Liessel, twintig kronen eens te geve, en na haren dood tien kronenaan hare kinderen, en in zijn definitief testament in 1469 o.a. voor en Mis ter ere van Maria alle Zaterdagen in de kerk van S. Gertrudis te Leuven twee weivelden in de parochie van Ijsselt; aan de tafel van den Heiligen Geest te Leuven in St. Petrus vijf maten roggen alle jaren te geven uit zijn goed gelegn in Raesbosch, parochie Eijgenhoven. Voor de priester die hem de laatste Heilige Sacramenten toediende en twee andere priesters die drie dagen de Heilige Mis voor hem zouden lezen, de prijs die daarvoor is vastgesteld. Voor den Heiligen Geest in Deurne zijn erf onder Vlierden bij Helmond en de vruchten en opbrengsten uit dat erf, alle jaren te besteden aan de armen aldaar, onder voorbehoud dat de Heilige Geest-meester van de Tafelen van den Heiligen Geest na den dood van den erflater zullen geven en uitkeren persoonlijk aan elk van zijn vadersenmoeders nabestaanden tien kronen ééns, en evenzo aan Aleijde, zijne bloedverwante, twintig kronen ééns, en in geval zijne ooms en tanten overleden zijn en wettige kinderen hebben nagelaten, wil de erflater aan elk van dezen tien kronen worden uitgekeerd in plaats van de overleden ouders, uit genoemd erf. De erflater geeft als legaat aan zijne huisgenoten in genomde parochie zijn huis en hof die bezat in de omgeving van de Universiteit in eigendom en aan Gertrude van de Palijse, zijn huis waar hij zelf woonde, met toestemming om het te verkopen of om het  voor andere doeleinden te gebruiken. Al de andere goederen, mobilia en immobilia, kleinodiën, zilveren- of gebruiksvoorwerpen, feudalia of allodalia, waar zij ook gevonden worden, in Brabant of daarbuiten, bestemt genoemde erflater – Johannes- telen vrije aalmoes voor de kinderen en nalatenschap van Walter van der Straete – Susanna Bacx, wettige echtgenote van Johannes Bacx, om in gelijks parten te verdelen “voor de aan mij bewezen diensten.”

Merkwaardig dat Jan van Doerne, de zoon van Marcelis Goeswijns en Yden van Doerne, afstammeling van de Heren van Doerne, gewezen eigenaar van de Heerlijkheid van Vlierden op Haanacker, alleen de armen van Vlierden gedenkt en zijn eigen familie op Haanacker met ieder twintig kronen naar huis stuurt. Alleen Willem, zijn halbroder, (onwettige zoon van Yden) wordt erkend met een jaarlijks erfelijk pact van elf mud graan op de hoeve van Vreekwijk.

Van Doerne-Goessens

De eerstbekende stamvader, der familie Goessens-Goossens is Caputis Dircx. Deze was de vader van Balduinus die gehuwd was met Mechtildis Gevers van Doerne. We vinden hem en zijne nakomelingen in 1330 in de cijnsboeken van Helmond. Hun naam was toen nog niet Goessens of Goeswinus, doch “Caperen”. Een van de zoons van Balduinus was Goeswinus en deze zoon zou na enige jaren zijn familie aan zijnen naam verbiden. Jan, wiens testament we eiervoor hebben vermeld, was de lkeinzoon van Balduinus Caperen, en bloedverwant van Willem van Doerne.

Deze eerste Goessens woonden weldra samen met de van Doernes en Everts in en bij den Haanakker te Vlierden Wat voor een nederzetting dat daar geweest is onbegrijpelijk, maar het geeft geen blijk van superieure adelijke gezindheid.Vóór de 14e eeuw, dus vóór 1300, werd er in de archieven en verspreide stukken niet gesproken over de heren van Doerne in worden de beheerders van Deurne naast de Hertog van Holland genoemd met de naam van de later algmeen geldende Deurnese families: Goessen, van der Velden, Caperen en Heijnen of Hendriks, en het blijkt dat deze namen afstammen of annex zijn aan de familie Goessens-Goeswinjns

Reeds in 1391 kwam de naam van de heerlijkheid, of tenminste de naam van  ‘s Hertogs rentmeester, die met “van Doerne” werd betiteld, in het spel. Goeswijn Capitis trouwde met Jutta van Doerne, de dochter van Willem van Doerne, en wordt van toen af aangeduid met “Goeswijn van Doerne”. Zijn zoon Johannes trouwt met de dochter van Henricus van Doerne, bijgenaamd Proemen, en wordt door Henricus als zijn zoon erkend. Van die tijd af krijgen de afstammelingen weer een anderenaam, nl. Hendriks of Heijnen van Haanakker, het verblijf van de van Doernes als Heren van Vlierden.

In de 14e eeuw komen de Goessens-Goeswijns voor al “Hartog” en later, in de 15e eeuw, zijn zij huisgenoten van de familie van Doerne te Deurne, huiskapelaan te Heukelum, medebewoners van Haenecker te Vlierden (o.a Heijen van Doerne met zijn gezin Jan, Arnold en Goesen, afstammelingen van Goesen Caberen), die allen successievelijk den title voerden van “’sHartogs”, zoals Goessen zich zelf noemt.

“Ick, Goessen Heijnen, rentmeester mijns genadigen Heeren, Hertogen van Bourgondië ende van Brabant, ende gemechticht in den name mijns voergens genadigen Heeren t’ontvangen den vierden termijn der beden.”  En dan gaat hij verder “...in den naam van boven tele daaraff quijtt die dorpen van Doersen en Vlierden ende alle andere des quijttens behoeven. Den 12en daags van Januarie 1400.”

Henricus Poremen van Doerne en Johannes Henricus, zijn zoon, schijen het erfdeel hunner heerlijkheid of rentmeesterschap gehad te hebben in Vlierden en wel op den Haanakker, gelegen tussen de (enige) straat van Vlierden en den Bottel, waar Heijnen van Doerne met zijn gezin, hiervoor genoemd, woonde.

Daar, in het huisgezin van Jan Hendrik (zij werden genoemd Jan Heijnen Dircx) hoorden ook thuis de opvolgers van de Vlierdense heerlijkheid – Jan en Willem van Doerne. Jan was de zoon van Balduinus Caperen en Willem was zijn halve broer.

Jan Caputii Goessen, d.i. Jan Hendriks van Doerne, heft bij Lijs Seijkens een dochter, Heijlwich Swerts, en een zoon, Gevert Goeswijns-Hendriks, genoemd  “Hartogs” evenals zijne nakomelingen nl. Van der Velden, ‘Werts, van Donschot. De naam “Heijnen” ging weldra week over in Gevers, Gevers Gheefs Goeskens.

Hoe komen zij, de Goessens, van Veldhovens enz. Aan den naam “van Dorre”, “van Doerne”, en “Hartogs”?

Wie zijn de “Heren van Doerne” of “van Dorre” (thans van Deurne) zoals ze in de 14e eeuw heetten, de Heren van de “Heerlijkheid Deurne”, waarvan zij de revenuën genoten en ook gedeeltelijk wel het persoonlijk bezit hadden? Van Doerne is geen familiennaam, maar wel de officiële naam voor de Heren van Doerne. Vóór de 14e eeuw (1396) werd in de losse stukken over Deurne in de archieven niet gesproken over de Heren van Doerne en hun gemeenteraad en kwamen als gezagsdragers in aanmerking, naast de Hertog, de schepenbank van den Hertog te ‘s Bosch en, bij kwesties van minder belang, afzonderlijke personen, een sort zetbazn, van den Hertog in Deurne, vooral Gevers, Heijnen of Hendriks en Goessens, allen van dezelfde familie en betiteld met de erenaam “Hertog” of  “Hertogs”, of als “rentmeester”. De acten van overlijden, erfenissen, verkoop e.a. warden afgewerkt in den Bosch voor den Hogenraad van den Hertog (meestal in ‘t Latijn). Deze z.g. zetbazen van den Hertog van Brabank bestuurden in diens naam en uit zijn mach teen dorp of stad en beveiligden deze tegen invallen van woestebenden. Deurne was vermoedelijk in de 13e of 14e eeuw tot “paalstede”, d.i., afgepaald dorp, geproclameerd. Ik von in het jaar 1922/1923 in de Rijksarchieven van den Bosch de datum van de verheffing van Deurne tot “paalstede”. Ik maakte daar melding van aan Ouwerling, omdat het juist in 1922/1923 zeven honderd jaar zou zijn gelden dat zulk een merkwaardig feit voor Deurne had plaats gevonden. Doch Ouwerling nam daar geen totitie van omrede de kalenderverandering nadien had plaats gehad en de aangegeven datum dus niet meer klopte. En jammer genoeg, mijne aantekeningen waren in Druen bij den brand van de bevirjding in 1944 verloren gegaan.

Onmiddelijk na de verheffing tot zelfstandige gemeente zal er in Deurne nog geen bepaald bestuur geweest zijn, en de gemeente zaken zullen vooreerst wel door gemachtigden van den Hertog zijn geregeld met of zonder een paalselijk opperhoofd. De jurisdictie en de uitvoerende macht over Deurne zal vóór 1400 veelal overgelaten zijn aan wettige en on wetige kinderen van Gevert of Evert, die dan ook de naam mochten dragen van “van Dorene” en zich zelven noemden “’s Haartogs”.

Vóór 1396 vinden wij melding gemaakt van “van Doerne”. Welke macht oefenden zij uit? Zeker hebben zij in naam van den Hertog hunne heelijkheid bestuurd en de ambetaren aangesteld – de z.g. schepenen, scabinii, een armenhuis, genaamd Heilige Geesthuis, waar de armen bedeeld werden uit de nalatenschao van de gegoede overledenen. Iedere overledene die wat had nagelaten bedacht “den Heilegeest” met een gedeelte van zijn goed b.v. twee mud graan jaarlijks-geld was erg schaars.

Wie was de eerste dragger van die naam? Ik vermoed dat hun oorspronklijke naam geweest is “Evers” of “Gevers” zoals de van Doernes nog vele jaren genoemd zijn of ook Gevard heerlijkheid Deurne toegewezen krijgt voor 541 gulden, Misschien ook was het een Goessen of een Hendriks of Dircx. Ouwerling noemt de eerste Heer van Doerne “Evert” en de oudste “Heer” is Gerrit van Doerne, wiens zoon Willem beleend was met de heerlijkheid Deurne. Ik vermoed dat die eerste van Doernes verdienstelijke mannen geweest zijn, vrienden van den Hertog, misschien wel mannen uit Deurne – man van wapenin b.v. zoals ik geschreven vond van een Bruheze uit Veldhovenseinde “het Terp” in Deurne, iemand die bij zijne aanstelling door den Hertog voor zich zelf en voor zijne familie de naam “van Doerne” ten eeuwigen dage zou mogen dragen.

Zeker is het dat die namen in de 13e de 14e eeuw het meest in onze geschiedenis voorkomen, en bijna altijd gemengd zoals: Goeswijn-van Doerne, Goessen-Evers, Goessen Heinen of Dircx. De qualificatie “van Doerne”, zoals die bij een burgerlijke naam “Goessen” e.a. gevoegd wordt, wil mij voorkomen gegeven te worden bij een onwettig huwelijk of ook bij een morganatisch huwelijk (wij zouden zeggen een democratisch huwelijk) van een burger met een dochter des “Huizes”, zoals vaak gebeurde b.v. op huize Haenecker een later ook in Deurne. In zulke huwelijken kreeg de man niet de rechten van “Heer van Doerne”, maar werd toch dikwijls begiftigd met rijke landerijen en naar het mij voorkomt met de naam “van Dorre” voor hem en voor de kinderen en met den title “Hertog” of “Hertog van Doerne”.

Herhaaldelijk word teen huwelijk gelsoten tussen een van Doerne en een Goessens. Leden van beide families wonen als kinderen des huises borederlijk samen op Haanakker te Vlierden en op het huis Heukelum te Berkel. Zij delen meermalen een erfenis samen.

Geert Goessens was schout in het laatse kwartier der 15e eeuw. Zijn vader was Evert uit het geslacht van Doerne, mede-eigenaar van Moosdijk (in de Neerkant), 1480-1506.

Balduinus Caperen, ook “Capitis of Caputis” genaamd, was gehuwd met Mechtildis, die ofwel met haren eigen familienaam ofwel met de naam van haar tweede man in haar tweede huwelijk “gevers” genoemd werd. “Mercelis, zoon van Mechtildis en Gerit Gevers Goes, zoon van Goes Caperen Dircx Gevers, zoon van Jan de Dorre Hartogs – 1401.” En lagen tijd worden de nazaten van Mechteld “Gevers” genoemd, totdat de Gevers, bij voortduring, van Doerne genoemd worden en men dikwijls geschreven vindt “Goessen-Gevers”, b.v. Willem Gevert Geefs en Catharina Goessens-Evers Willem, zoon van Gevert Geefs en Jutta van Doerne. Wij vragen ons, vanwege die wisseling van namen, af of Mechteld van Balduinus zelf een familielid van de latere van Doernes geweest kan zijn. 

De Heerlijkheid Deurne

Doerne kreeg in 1396 de heerlijke rechten van Hertogin Johanna voor de prijs van 541 gulden. Het moeten dus voor die tijd wel rijke lui geweest zojn die daar naar konden dingen. Volgens Ouwerling zou dat geweest zijn Gever of Gevert (Gerit Gevers Goes) die de man werd van Mechteld, de weduwe van Balduinus. Dat werpt een duidelijk licht op de invloed en op de grote welstand van Goessen en later van Gevers in Deurne. Vóór 1396 vinden wij een agglomeratie van de familie Goessens en Gevers op Haanakker in Vlierden, waarvan Jan van Veldhoven, d.i. Jan van der Velden, uit “gheen Velden” (te Deurne achter Swinkels). Zijn eigen naam was Goessen, de zoon of kleinzoon van Balduinus, die “opperman” was.

Terzelver tijd vinden we leden van de familie Goessen in huwelijk met de “Gevers”. Zij noemden zich nog niew “van Doerne”, doch kregen alengs veel landerijen, eervolle posten als “rentmeester mijns genadigen Heren Hertogen van Bourgondië ende van Brabant”; ook titels als “van Dorre” of “van Doerne” en “Hertog” of “Hartogs” en vrijstellingen voor hunne arme mensen van belastingen. Eén van de familieleden werd zelfs secretaries van de gemeente ‘s Hertogenbosch, het hoofdkwartier van den Hertog, en woonde daar in een deftig huis aan de Geerlingse brug in de Hinthammerstraat.

Van de macht en de heerlijkheid van de van Doernes hoort men in de 14e en 15e een na Jan van Veldhoven heel weinig meer; wel van hun rijkdom. De belangrijkste zaken – testamenten en dergelijke – worden veelal afgewerkt voor ‘t Hof te ‘s Hertogenbosch. Wel is het mogelijk dan een van hen die tot de bevoorrechten van den Hertog behoorden, het moge dan zijn Gevert of een van zijn zoon suit het huwelijk van Jan van der Velden, die gewoon was een hogen toon aan te slaan, met de heerlijkheid van Doerne begiftigd werd. Ook is het niet onmogelijk dat Jan van der Velden, toen hij zijn schaapjes op het droge had, heel alleen naar Leuven trok om daar een rustig en virj leven te gaan slijten.

Nalatenschap van Jan van Doerne

D.I. Jan Goessens of Jan van Veldhoven 

Jan was wel een zonderling maar uit zijn gedrag blijkt hij een man van Katholieke opvattingen. Jan Goessens of Jan van der Velden maakt zijn testament in 1468 te Leuven. Hij heft zijn familie vaarwel gezegd, nl. Zijn broer Willem en andere nabestaanden, om alleen in Leuven de rest van zijn levensdagen te slijten.

Jan en Gosen of Willem waren onwettige zonen van Jan van der Velden en Jutta van Doerne en komen voor onder de naam “van de Pijnbroek van (de) Laken”. Voor de naam “van de Pijnbroek” vind ik geen verklaring.

Nota: “Laken” vind ik op een kaart van België, liggende bij een plaatsje waarvan op de landkaart alleen de laatste lettergreep leesbaar is, nl…broek, neiw ver van Leuven. Dat zal de geboorteplaats zijn (bij Brussel) en daarheen zal onze Jan door een aandenken in zijn later leven nog getrokken worden als hij het leven en de omgeving in Vlierden moeis.

In het archief van den Bosch vind ik onder 1436 – in het Latijn – van de “van de Pijnbroek” opgetekend: “Everard van Doerne beloopt ten behove van de gebroedaers Jan en Goeswinus, genaamd van de Pijnbroek ofwel van Laken, zonen van Jacobus van de Pijnbroek ofwel van Laken en Aleijdis, de dochter van Willem Mannaerts, te geven en ten betalen aan genoemde Jan en Goeswinus bij erfelijke overeenkomst twee maten rogge, op te brengen uit een stuk land genaam de Vloetakker in de parochie van Doerne.”

Jutta van Doerne, de pleegmoeder van Jan en Gosen of Goessen, was een familielid van Everd. Ditz al wel de redden geweest zijn waarom Everard van Doerne zich met deze erflating inliet.

Jan van de Pijnborek of Jan van Doerne (eigenlijk Jan Goessen of Jan van der Velden) maakt in 1468 zijn testament te Leuven. Zijn relaties te Vlierden gedenkt hij maar matig. Aan het einde van dit testament staat nog vermeld: “Over alles heft genomde Johannes voor mij, notaries, een of meer openbare testamenten laten maken, in tegenwoordigheid van….Henricus Aebrechts, Willem van der Sijpe, Catharina Sterps, Margaretha Laurijnse, in het Diocees Luik.

De Naam Goossens 

Het vinden van de juiste naam is bij het opstellen van een stamboom over enkele eeuwen de grootste moeilijkheid. Men schreef de namen van personen zoals ze in de volksmond genoemd werden of naar de plaats van afkomst, zodat één en dezelfde person dikwijls verschillende namen had en één broer b.v. Pieterse en de andere van Bakel genoemd werd. Met de naam “Goossens” is men echter in onze lijn vanaf minstens 1300 tot op den huidigen dag in hetzelfde spoor gebleven, als men tenminste de schrijfwijze “Goesen, Goessens, Gosems” niet al seen andere naam beschouwt. De naam “Gosen, Goeswinus” enz. Vindt, zoals we vermeldden op pagina 2 van “De Naam Goossens”, zijn patron in Sint Goseinus of Sint Gesuinus. De eerste stamvader is waarschijnlijk reeds in de 13e eeuw een Goesen geweest. Wij vinden hem al vroeg teDeurne in de Commerstraat nabij Cranenbraak, Diepenbeek en de Velden, waar nadien de familie Goossens tot op den dag van heden hare woning en landerijen bezat. Zoals we zagen behoorden zelfs nog in onzen tijd bijna alle huizen in en bij de Lagekerk aan de familie Goossens of aanverwanten.

Jan van Veldhoven 

Ik noemde Jan ven Veldhoven, die vóór 1396 in Deurne het heft in handen had, doch voor “Heer van Doerne” moest men een deftiger, adelijker person vinden om den Hartog in het bestuur van een “Paalstede” te vervangen. Zo’n geschikt person schijnt men gevonden te hebben in Gevers. We zien dan deze Gevert aangesteld als Heer van Doerne, en Jan van Veldhoven vertrekken naar een rijk en gemakkelijk leven, in Leuven (België). Het dagelijks bestuur werd in 1505 aan de Schout Gevert van Doerne overgedragen terwijl Vlierden in 1505 eveveens de heerlijkheid kreeg met Everart, de zoon van Hendrik van Doerne. Zoals we hiervoor vermeld hebben hoort men van de macht van de van Doernes in de 15e eeu maar heel weinig; wel van hun rijkdom en welstand.

Jan Jansse Goessens van Berkel 

Jan Jansse van Berkel was herbergier in “ ‘t Witte Paard”. De zaak, waar geregeld de slag uithing van de soldaten der besetting (‘t was een druk beklante herberg) branded af. Jan verkocht zijn panda an zijn schoonzoon, Jan Gevert Rakens, in 1629. De herberg lag links van de tegenwoordige pastorie. Hij woonde zelf na 1629 in de Zeijlbert, Peelstraat “het Witte Paard”.

Inventaris bij Jan Willem Goossens

1662

Hier volgt wat van de familie inventaris uit de 17e eeuw bij Jan Willem Goossens in de Culit.

“Jan-de-Willem Goossens heft erfelijk vercocht aan Claes Claes Marens aeekere stuc ackerland met den gerechigheid, gelegen ter plaatse genoemd “den Vloetakker”.

Jan Willem Goossens belooft Jan Claes Martens te onderhouden en te alimenteeren en de costende cleedinghe gedurende het leven van den voors. Jan Claes Martens. Tot voldoeninghe van dien soo verbindt de voors. Jan Willem Goossens zijn hebbende en verckrijgende goederen ten landrecht. Claes Claes Martens heft verchocht Jan Rut Cluijtamans den akker en den Vloetakker die hij van Jan Willem Goossens in cope vercregen heft.

Inventaris gestelt ende gemaeckt bij Jan Willem Goossens over de erfmeublen bij de dood geruimt en achtergelaten bij Catharina Hendrik Schoene, zijn eerste huisvrouw: (zie pag. 29).

“Iden iersten eenen schoonen rock die deselve vercocht voor bederf van motten als andersints voor 18 gulden.

Item een swart lijfken waarin haer achtergelaten kijnt als doen gekleet is geweest, ende die andere wullen cleedere die heel slecht zijn geweest ende lttel waeren zijn voor de siele van haer om Gods wille gegeven omdat ze in so miserabele staat in ‘t leste geleeft en gestroven is te weeten ijdelheijt van horsen ende bereft van sinnen enz.”

                                       29 Sept. 1661

Ook Willem Peter Goossens in de Ziejlbert met zijn vrouw en Heijlke boven 16 jaar, Peter en Jan onder 16 jaar, en Joost Willem Goossens en Matthijs, die in 1659 trouwt, waren zonen van Willem. Zij Ellen verkopen bij openbare veiling de goederen die bij verschillende sterfgevallen zijn achtergebleven. Uit de pauveren inhoud spreekt ook hier, evenmin al suit vorige veiling, een grotere weelde, maar eerder de nood van de tijd.

Matthijs levert 22 Sept. 1659 een staat van inventaris van de erfmeubelen en de gereede goederen in de huwelijkse voorwarden van den 30e April 1659 gementioneert ende deselve gelooft, ende voors. Matthijs Goesems ofte sijne erfgenamen near doode ende alfijfigheit van de voors. Agatha de goederen hierinne gespecificeerd met haar bebben te nemen ingevolg van de houlicxe voorwaarde besproken ende geconditioneert…Zie pag. 36 & 37.

Deze staat van inventaris was ondertekend door Mattijs Goossens en Willem Peter Goossens.

Een ingewikkelde geschiedenis spelt zich af omtrent bovengenoemde Matthijs Goesms van der Horste en Agatha, zijne huisvrouw.

Willem Goossens van Berkel, geboren in 1603, huwde 1° met Jenneke Joosten en 2° met Thoniske Thonissen, weduwe van Claes Gevers van Doerne. Willem werd de vader van Matthijs van Doerne Goossens; Jenneke Joosten werd de moeder van Matthijs. Matthijs huwde met Agatha Gevers, de dochter van Claes Gevers en van Thoniske, de weduwe van Willem Goossens, zodat Claes Gevers de vader was van Agatha en Theuniske haar moeder. We hebben dus:

*Willem Goossens + (1) Jenneke Joosten  =

Matthijs

*Willem Goossens +(2) Thoniske Thonissen (widow of Claes Gevers)

*Thoniske van Doerne +(1) Claes Gevers = Agatha Gevers

*Thoniske van Doerne +(2) Willem Goossens = Matthijs

*Matthijs Goossens + Agatha Gevers

Dus de vader van Matthijs was gehuwd met de moeder van Agatha zonder date r enige bloedverwantschap bestond tussen Matthijs en Agatha.

Waar vinden we de naam Goossens? 

Bijna in elke gemeente in het Zuiden van Nederland, special in de Provincie Noord Brabant, ontemoeten wij de naam Goossens. Zeer velen zijn niet verbonden met de Deurnese stam, zoals bv. De Goossens uit Hoogeloon afkomstig, waaraan verwant waren “Pastoor Goossens te Heumen, Pastoor Goossens te Berkel Enschot en de weduwe Goossens te Vlijmen” – de Familie Goossens te Arnhem en Bergen-op-Zoom – Goossens Bongaerts te Roermond – de Goossens te Geldrop, waarvan Pastoor Goossens te Nuland- Goossens te Beek-en-Donk/Boerdont (uit cijnsboek te Helmond) – Goossens te Loon-op-Zand – Drunen en omstreken en Goossens te ‘s Hertogenbosch. Ik ontving meermalen een verzoek, ook uit Limburg, of ik het resultaat van mijn onderzoek ook in verband kon brengen met hun familie naam, doch meestal was het antwoord negatief. Alleen in Miejel, Roggel en enkele andere plaatsen hadden zich in de vorige eeuw Deurnese Goossens gevestigd.

Uit Het verleden en het heden konden wij echter aanwijzen:

Henricus (Hens) Goossens –1550- te Heukelum;

Willem Goossens -1540-te Stiphout;

Jan Willem Goossens op een Postel boerderij te Someren en Asten;

Jan Goossens -1698-te Liessel;

Hendrik Goossens -1693-te Vlierden;

Jan Goossens te Roggel -1800;

Hermanus Goossens – 1832-Aarle-Rextel;

Theodorus Goossens te Meijel;

Emericus Goossens, kapelaan te Erp;

Jan Goossens te Lieshout;

Margriet de Vries-Goossens te Helmond;

Johanna Leijten Goossens te Stratum;

Wilhelmina Hozewits-Goossens te Helmond;

Jan August Goossens – Verhofstad te Lieshout;

Ferdinand Goossens te Eindhoven;

August Goossens, kleinzoon van Jan Goossens te Beek-en-Donk;

Johanna van der Waarde-Goossens te Eindhoven;

Helena Swinkels-Goossens te Helmond;

Jan Matthijs Goossens van de Mortel te St. Theunis;

Henri en Leo, Jan Matthijs zoons, O.F.M. te ‘sBosch;

Gerard Goossens H. van der Sch..? te Liempde;

Cornelis Goossens, Inspecteur van het Lager Onderwijs te Nijmegen;

Johannes Goossens P.zn. te Helmond;

Eimert Goossens, priester bij de paters van het Heilig Hart;

Pater Justinianus (Johannes Goossens), priester bij de Mission O.F.M. te Borneo;

Michiel Goossens, Cornelis zn. Te Roermond;

Jan van Rooij, kleinzoon van Hermanus uit Aarle-Rixtel (Missie Indië); Goossens (Lieshout Aalst) van de familie burgemeester te Lieshout – N. Brazilië;

Goossens (Lieshout) – Rio de Janiero;

Goossens (Lieshout) – te Mainz;

Petrus Johannes Goossens-Kerkhofs, burgemeester te Bladel;

Wim Goossens, Petrus zn. (van Bladel) te Boxtel;

Jan Goossens, Petrus zn. (van Bladel) te Irvine, Californië, U.S.A.;

Angela Goossens, Petrus dochter (van Bladel) te Veghel;

Anny Goossens, Petrus dochter (van Bladel) te Schiedam;

Toos Christ-Goossens, Petrus dochter (van Bladel) te Zaltbommel;

Laura Terhorst-Goossens, Petrus dochter (van Bladel) te Netersel;

Theo Goossens, Petrus zoon (van Bladel) te Harmelen (Utrecht);

Tiny Goossens, Petrus dochter (van Bladel) te Asten;

Piet Goossens, Petrus zoon (van Bladel) te Graften, Canada;

Riet Goossens, Petrus dochter (van Bladel) te Boxmeer;

Ad Goossens, Petrus zoon (van Bladel) te Bergen Limburg;

Willem Goossens, Henri’s zoon te St. Oedenrode;

Rica Kemps-Goossens, Henri’s dochter te Deurne;

Jan Matthijs, Willem’s zoon, pastor te Bergeijk;

Petrus Theodorus, Willem’s zoon, deken de Drunen;

Cornelis Goossens, H. zn., landbouwer te Ommel;

Justiniana Goossens, Gerardus dochter, zuster te Veghel;

Ambten en Betrekkingen

I – Priesters en Religieusen 

Hendrik en Gevert, zonen van Jan Janssen Her Gosems – priester 1556;

Her Gosems, waarschijnlijk custos bij den Heer van Doerne;

Gosen Peter Gosems – Duitse Ridders te Gemert – 1550;

Aimericus, priester baccalaurius, kapelaan te Erp en Roggel – 1882;

Petrus Thoedorus, Jan Matthijs zoon, professor op het Klein Seminarie te St. Michiels Gestel -1854;

Joan Matthias, Willem zoon, Pastoor te Drunen, Deken van tet dekenaat Heusden, emeritis in 1950;

Dr. Leonardus Goossens, Renier Theodorus zn. Francisciaan (O.F.M) Directeur van de Caritas Missie te Nijmegen;

Dr. Karel Goossens, RenierTheodorus zn. Franciscaan (O.F.M) leraar te Nijmegen;

Emericus Goossens, Leonardus zn. Pater bij de Missie van het Heilig Hart;

Johannes, Mart. zn. = Pater Justinianus O.F.M. te Borneo, 1954;

Willem van Gevert van Doerne – 1419-1427 custos te Deurne;

Goeswijn Joannis, custos 1427-1436;

Hanrick Goessens, custos – pastor 1520-1617;

Ook enkele religieuzen uit de latere tijd hebben wij opgediept:

Zuster Maria Lucia, religieuse te Veghel +1878;

Zuster Justiniana, Order Franciscanessen, Veghel-Haarsteeg;

Zuster Sophie Frencken-Goossens, Ursuline te Grubbewout.

Meerdere priesters en religieusen zouden er in de familie te vinden zijn, doch de archieven van vroegere tijden laten ons daaromtrent in het duister.

II – Burgerlijke Ambten en Betrekkingen

Jan Jan Goossens – Schepen te Deurne-1580;

Joachim Kets X Perina Goossens, Notaris te Helmond-1626;

Jan Joosten Horevoets X Lijs Goossens, Kerkmeester te Deurne-1625;

Joost Horevoets, Burgemeester en Schepen-1590;

Willem Goossens, Burgemeester-1639 en Heilige Geestmeester – 1661;

Peter Goossens te Liessel in ‘t Loon +1690, was Schepen in 1684;

Jan Goossens te Liessel, Schepen-1698, Heilige Geestmeester tot 1687;

Gerard Eijmert zn, 1728 Kerkmeester te Liessel;

Johan Peter zn., Burgemeester te Roggel-1800;

Eijmert Peter zn., Secretaris van de Municipaliteit Roggel-1798;

Jan Eijmert zn., Kertmeester 1767, Schepen 1778 te Deurne;

Theodorus Goossens, Agent Municipal de la Commune, Meijel-1795;

Jan Matthijs Goossens, Wethouder te Deurne -1825;

Petrus Johannes, Wilhelmus zn. Burgemeester te Bladel c.a. en Hoogeloon c.a., Ridder in de Orde van Oranje Nassau in 1940, +1962;

Jan Matthijs, Leonardus zn. Burgemeester te S. Theunis (Oplo);

Leonardus Goossens, Jan Matthijs zn., Gemeente-Ontvanger te Deurne-1940;

Wilhelmus (Wim) Goossens, Petrus Johannes zn., Drs. In de Economie, Bedrijfs Directeur;

Jan (John Henry) Goossens, Petrus Johannes zn., Directeur van Financië  (Ziekenhuizen) in Californië, Amerika;

Petrus (Piet) Goossens Petrus Johannes zn., Bouwkundige in Grafton (bij Toronto) Canada;

Theodorus Goossens, Petrus Johannes zn., optician in Curacao, later in Nederland (Utrecht);

Cornelis Goossens van Liessel, Hoofd der School te Liempde;

Gerardus Goossens, Liessel, Inspecteur van het Lager Onderwijs te Nijmegen;

Hermanus Johannes zn., Burgemeester te Lieshout;

Johannes Jan zn., Burgemeester te Roggel;

Geert Goossens, Martinus zoon, Kerkmeester en Voorzitter van den Boerenbond te Deurne.

II 

Everadus de Doerne promisit ad opus Joannis et Goesuini fratrum, dictorum de Pijnbroeck, alias de Laken, librorus Jacobi de Pijnbroeck, alias de Laken, ab cadem Jacobo et quondam Aleijdi, suae dum usuit uxore, filia quondam Wilhelmi Mannaert et partier genitorum, ipse dabit et solvet dictis Joanni et Goesuini hacreditariam pactunem duonum modiorum siliginis munsurae de Helmont, hereditary persolvendum et in Doerne tradet et deliberabit de et ex quodam argo terrae dicto die Vloetacker, duas modiatas terrae vel curater continens sita in parochial de Doerne inter heredit. Joannis de Bruheze ex alio et inter hered. Johannis de Gerwen ex alia, dendens a quondam platea ad hereditatem liberarum dictorum, ut dicebat. Promisit in super omnia at habenda warandiam et satisfaciendam.

Testes Spierine et Loijer       Datum 6 Aug. 1436

Jacobus de Pijnbroeck, alias de Laken

X

Aleijdis Mannaerts (filia Wilhelmi Mannaerts)

|

Joannus et Goswinus

(Akte van 1436)

Petrus Zoon van Wilhelmus Mannaerts, dus neef van Johannes (I-1) en Goeswinus (Goessen) Gosems (I-2 & II) (van) de Pijnbroeck – 1436

Ontvangen van Everardus de Doerne

Doerne haereditariam factionem iuxta tenorem testament quondam Joannis Carpen.

Dictus Everardus promisit mihi ad opus Petri Mannaert, filii quondam Wilhelmi Mannaert, quod ipse dat et solvit hereditariam factionem duonum modiarum siliginis per totum ut supra, tali conditione annexa, quod dicta pactio statim post obitum dicti Petri et suae uxoris amborum, hereditario iure succedat et devolvatur at liberos, a dictis Petro et sua uxore partier genitos et generandos iuxta tenarem testament quondam Joannis Carpen et dicebat. Testes dat ut supra.

In dit Latijnsche stuk uit het Bossche Schepenregister blijkt, dat de twee broeders Jan en Goeswinus van de Pijnbroek en hun oom Petrus Mannaert van den Heer Everardus van Doerne erfelijk zullen krijgen twee mud rogge uit den Vloetakker te Deurne, zoals het testament van Joannes Capren luidt. Dus: Joannes Carpen, waarschijnlijk een familielid van de Mannaerts, heft recht gehad op vier mud rogge jaarlijks uit een stuk land waarvan Everard van Doerne het begevingsrecht heft. Joannes Capren heft dat benefitie genoten; hij sterft, en wijst bij testament Joannes en Goeswinus met Petrus Mannaerts als zijne opvolgers aan. Everard van Doerne bekrachtigt dat. Nadien wordt Goessen ook Capren of Carpen genoemd, trouwt en heft een zoon Jan.

RECHTE LINIE

II Goeswinus (Goessen) Gosems van de Pijnbroek ±1412

X

?

Joannes (Jan) Gosems (Goesen) Capren ±1445 +1525

(ook genoemd “Carpen” or “Capitis”)

Goeswinus is Goessen Goes Cap, een tweelingbroer van Joannes (Jan) Goes Cap. Zij waren de natuurlijke (onwettige) kinderen van Jan Goes Dircx Heijnen en de aangenomen kinderen van Jacobus van de Pijnbroek en Aleijdis Mannaert (I).

Joannes, de zoon van Goeswinus, werd ook genoemd “Carpen” of “Capitis”, namen die de meeste van zijn voorvaderen in de 14e en 14e eeuw ook hadden. Zoals een acte vermelt:

“Joannes Gosems zoon wijlen was Goesen Caperen.” Bij Ouwerling heet hij Gosewijn Joan Fabri. In de word Fabri is mogelijkerwijs de C van Caperen (Carpen) verwisseld met een “F”. Deze “Fabri” was custer en gunsteling van den Heer van Doerne, evenals de andere custers. Zij ontvingen de custerij met de toelage die eftn verbonden was van den Heer.

Custers waren:

van 1419-1427

Willem, de zoon van Gevard van Doerne

van 1427-1436

Goeswijn Joan Fabri (hierboven No. II)

van 1441-1443

Hendrik Coolen

van 1550-1556

Evert, Nout’s zoon van Gevard van Doerne

III Joannes (jan) Her Gosems Capren

± 1445-1525

X

Machteld van der Velden

|

1.       Jan Jans Her Gosems ±1492

2.       Peter Jan Her Gosems ±1494

3.       Heijlwich Jans Her Gosems ±1496

4.       Gosen Jans Her Gosems ±1500

5.       Margriet Jans Her Gosems

6.       Lysbeth Jans Her Gosems

Gosen en Jan delen huis met schuren, backhuis met een camp lants daarbij gelegen, uitgehouden 15 houter die staan op Velthovens-eijnde naast Peter van Doerne; nog 2 Bossche mug rogge waarvan zij een mud schuldig zijn aan de erfgenaam Wijndele Gooijaart, weduwe van Verbrake; een mauwer erfrogge aan erfgenaam Aert Rooijmans; vier vaten aan de H. Geest van Doerne; aan de vicaris 2 vaet. De 15 bomen kunnen zij eigenen voor 15 peters gulden en f. 10 storten voor de 2 andere delen elk.

Peter en Heijlwig krijgen een camp lants met erf, gelegen aan de Craayenheuvel naast Henrick van Doerne en een stuc lants in de Vloeijakker naast Everart van Doerne; nog een campken aan de Nijenbeemt; een mauwer rog uit land van Evert van Doerne op Brugge; een u grogs van erfgenaam Henr. ‘s Bruyssen; een mauwer van Dries van Cuijck. 

“Voor uw stamboom hierbij wellichtinteressante inlichtingen ontvangen van de Weduwe Klomp, Klokstraat Aarle-Rixtel, die grootvader moest zeggen tegen Burgemeester Goossens. Dat mens ligit jaren en jaren te bed, heft een zeer goed geheugen en is 89 jaar. Zij gaf me de bidpretjes, die zij nimmer heft willen afstaan, en vertelde: Hermanus Theodorus was gurgemeester, had zijn raadhuis aan huis, en had daarbij café, bediend door zijn dochters Sophie, Stans, Sjo, en Petronella. Zijn zoons waren Ferdinand en Jan. Jan was burgemeester in Lieshout; deze had drie zoons, Manus, Willem, en Gust en twee dochters Nel en Sjo. Manus is verongelukt bij een ontploffing in de gasfabriek te Helmond.

Ferdinand was een zoon van de tweede vrouw. Hermanus had een druk café; het was in den Franschen tijd en er kwamen heel veel Fransche officeren. Hermanus was een flinke, gazette kerel en de manschen spraken hem aan als schout; had zeer lange witte haren met pijpkrullen, en als de menschen over zijn haren mochten strijken, was date en grote eer. Het huis dat hij bewoont heft bestaat nog, maar is gheel verbouwd.

Stans was getrouwd met Kuijpers van Beek en Donk, die schoolmeester was. Hij had twee zoons. Margaretha was gehuwd met Willem de Vries in Helmond en Sjo met Hendrik Leyten in Strijp.”

De dochter van Jan – Sjo – was in Eindhoven getrouwd met een van der Waarden. In Oss woont thans nog een zoon, Gust, en eft een Jamin Winkel. Deze Gust is een zoon van Jan, Burgemeester van Lieshout.

Uit zijn eerste huwelijk met Maria Elisabeth Sterken, alhier overleden 6 April 1809, stamde een zoon genaamd Jan Goossens, later burgemeester van Lieshout. Deze is vermoede – lijk de eenige nazaat van den burgemeester die mannelijke nakomeligen heft en Hermanus Jan, zonder beroep, en ongehuwd, te Roggel overleden, den 7 Jan. 1848. Later huwde Hermanus Theodorus voor de tweede maal met Petronella van Berlo, die in Aarle-Rixtel overleed den 13 Februari 1841. Uit dit huwelijk sproten voort Louisa Goossens, geboren 6 Jan. 1820, die ongehuwd overleed 28 April 1853 te Aarle-Rixtel. Ferdinand Leonardus, geboren 23 Juli 1829, die gehuwd kinderloos overleed te Roggel, was van beroep molenaar. Petronella Goossens, geboren 6 Dec. 1814, die te Aarle-Rixtel huwde met Wilhelmus van Deursen, wegwerker, en aldaar stierf den 1n December 1893, liet de volgende kinderen na:

a.       Antonius Hermanus van Deursen, waarvan afstammelingen te Helmond wonen.

b.       Petronella van Deursen, gehuwd gweest met Ant. Joseph van Roij uit Aarle-Rixtel, die te Helmond stierf en 2 kinderen naliet, n.l. Petronella, gehuwd met Schafrath wonende te Geldrop en Johannes van Roij, die in 1934 vertrok naar di missie in Engelsch Indië (Sialkot). 

Vóór 1700 vinden wij al in de parochie registers van Meijel veelvuldig de naam Venmans, zoals: Conradus, geboren ±1680, die gehuwd was met Godefrida Willems; Barthelomeus Venmans, de zoon, 21 Maart 1708; Maria geboren 19 Febr 1711, gehuwd met Joes Hendrikx van Breij. Zij zijn geparenteerd aan de latere Venmans en hunne namen treffen we veelvuldig aan als peter en meter bij de doop van de kinderen van Willem Venmans-Trouwen.

De familie Venmans woonde van ouds in Meijel, waarschijnlijk in de Simonshoek, en een der dochters van Willem Venmens (senior) is klaarblijkelijk in haar ouderlijk hous bij Willem Venmans ingetrouwd. Die dochter, Hendrina, gehuwd met Martinus Smolenaars, waren de ouders van Willem Smolenaars-Berkvens en Angelina Smolenaars-Goossens. Hun ouderlijk huis, een oude grote boerderij, behoort nu-ter-tijde (1952) nog aan afstammelingen van Willem Venmans, d.i. de familie Jan Truijen-Venmans. De familie Smolenaars heft daar gewoond van 1817-1872. Maria Caatharina, de dochter, stierf daar in 1859; Petronella, de dochter, in 1871; eene Engelina stierf op zeer jeugdige leeftijd in 1844. Willem was gehuwd met Maria Berkvens en trok naar Liessel.

In zijn testament van 13 Augustus 1872 maakt een oom van Willem en Angelina Smolenaars, Leonard Venmans, zijn neef Willem tot universeel erfgenaam van zijne goederen. Na 1872 is de boerderij van Simonshoek waarschijnlijk aan vreemden verhuurd, daar de families Venmans en Smolenaars naar elders vertrokken waren.

Een zoon van Frans Venmans – Willem – trouwde in 2° huwelijk met Petronella Hendrikx uit Neerkant. De familie Hendrikx waren gefortuneerde boeren en hunne bezittingen besloegen een groot gedeelte van “de Schelm” en “de Schans” te Neerkant. De laatste afstammelinge van die familie in Neerkant was de rijke, ongehuwde, Mie van Rijt, de dochter van Lambertus van Rijt en Aldegondis Hendriks, de tante van grootmoeder Smolenaars-Venmans.

Willem Venmans, Willem’s zoon, was gehuwd met Petronella Aerthijs, die, geboren te Nederweert, reeds vóór haar huwelijk met Willem Venmans, in Neerkant schijnt gewoond te hebben en bij hun wuwelijk sloegen zij hun tenten daar (in Neerkant) op…..te midden van de rijke bezittingen en landerijen van vader en moeder Venmans-Hendriks.

Willem  Venmans, de jonge, gehuwd met Aetherijs, was geboren in Meijel (Simonshoek), evenals zijn broeder Leonard, die in 1872 ongehuwd overleed en zijne zuster Hendrina (grootmoeder Smolenaars) – d.i. onze over-grootmoeder van vaders zijde (J.H.G.)  - en Henrica, die op 35 – jarige leeftijd ongehuwd overleed en Maria Petronella, die in 1848 op 32 – jarige leeftijd overleed. Willem, de jonge, stierf plotseling in 1878 op weg naar Liessel.

De goederen van de families Willem Venmans, Hendriks, Martinus Smolenaars-Venmans en Aerthijs te Nederweert schijen tot 1878 – zeker voor een gedeelte – onverdeeld gebleven te zijn. Ik vond dezer dagen (Juni 1952) heel toevallig te Deurne onder veel opgeborgen stukken, stuk gescheurd doch overigens goed geconserveerd, een notariële acte van de verdeling va goederen tusschen bovengenoemde families. Ik heb de stukken bij elkaar geplakt en in de poetefeuille van familie-stukken van de familie Venmans geborgen. Daar in de verdeling verder van de familie Aerthijs geen gewag wordt gemaakt, en de boerderijen en landerijen niet genoemd worden, ligt het voor de hand, dat de familie Aerthijs en de familie hendriks hun part in hun erfenis reeds te voren gekregen hebben.

Welstand van de Familie Goossens

De materiële welstand van de familie Goossens, vooral in de middeleeuwen, kunnen wij waarnemen uit de bizittingen (huizen en landerijen) waarover zij beschikten in Deurne o.a. de Vloetakker, de acker van Cranenbroek-Diepenbroec. Een acker was zo groot als ze wilden. Ik veronderstel dat de acker van Cranenbroek de uitgestrektheid van de latere Lagekerk en “de Velden” (van Jan van Veldhoven), en heel het Terp aan de rechtse kant zal beslagen hebben. Hun welstand kunne wij meten aan de bezittingen die Jan Goessen van Leuven naliet en aan de erfdelingen van Jan Goessen Caberen in 1500.

Bij de deling van het vaderlijk goed in 1525 krijgen de zoons “Jan en Gosen” huis en hofstad met “erfene”, waarvan Gosen voor zich zelf houdt het huis daar Jan Heer Gosen in bestroven is, met drie lopense, gelegen neven erfenis van Peter van Doerne. 16 Febr. 1530.

Lijs en Griet valt ten deel uit het vaderlijk versterf: een camp lants in de Commerstraat aan 2 zijden van den gemijn straat, een stuc lants in de Reijmelsacker, een huiske in ‘t Haageijnde.

Gosen, gehuwd met Maargriet Ors (d’Ors), een huis van Goijart, bij deling geschat op fl. 40.

Johannes houdt voor zich de Camer Scabini in de Commerstraat.

Peter en Heijlwich een campplaats in de Craaijenbraak gelegen aan Hendrik en Evert van Doerne.

Het huis toegewezen aan Gosen en Jan was het huis waar vader (Jan Her Gosems) in gestorven was (mijns inziens gelegen in de Lagekert – hoek Commerstraat); dat was het huis dat diende, zoals uit de acte blijkt, tot raadhuis, of, zoals het toen ter tijd genoemd werd “schepenkamer”, waar de schepenen vergarderden. Tegenwoordig heet het “gemeentehuis” of “stadhuis”.

De Commerstraat, die in de geschiedenis der familie Goossens dikwijls voorkomt, was, zoals gezegd, het begin van ‘t Derp en grensde met hare landerijen aan de Cranenbraec en Diepenbeek. Zij werd, vooral later, een stuk van de Keulse vaart. De Commerstraat zal vermoedelijk haren naam ontleend hebben aan “de lijkweg”, die op alle hoeken van Deurne voorkomt en de gebruikelijke weg is bij uitvaarten naar het kerkhof.

Het huis van Goijart, de vader van Margriet Ors (d’Ors), die getrouwd was met Gosen Jan Her Gosems (III-4), woonde evenals Gosen in de Commerstraat, neven Heer Anthonis van Heersel. Het huis van Goijart werd geschat op een waarde – voor elk king – op f. 40.

Griet en Lijs Gossems hadden aan kapelaan Reijnders een camp lands verkocht “aent kerkeijnde”, die Commerstraet genaempt, daer Gevart Custers eertijds placht te wonen – 1528. Haar broer Gosen komt dare tegenop en “maeckt gebruyk” van zijn recht van “vernaederschappen”, zoals het heet. D.w.z. het recht om een koop ongedaan te maken en zelf de koop te sluiten, wanneer men “naeder van bloede” was als de eerste koper.

Jan Her Gosems’ kindren verkopen aan Jonker Jan die Bevere van Doerne “hunne huys” – 1591 – staande op erfenis des coeperen met verkenskooij, schelften, deuren, met den steen van den oefen, staande in de Comme. Dat huys “streckt met den eenen eijnde opwaerts, nae de hoeven aan de erfenis Peter, op ‘t huys ten Velde (d.i. de protestantse kerk voorbij waar vóór dezen Willem Kuijnders woonde (nu 1960 afgebroken) ende voorts nae het huys gecommen ende gecocht van den kapelaan Heer Goessens, Peters zaliger. 12 Jan. 1605.

In 1515 werd van wege den Hertog visitatie gehouden over de materiële toestand in de Peelstreek, waaruit wij gewaar worden, dat rijken van die tijd, in onzen tijd schooiers zouden genoemd worden. Wij moeten wachten op betere tijden tot 1804 tot de verdeling van het vermogen van Jan en Eimerden die stierf in 1783. Diens vrouw werd begraven 5 Maart 1804. Bij de verdeling van het vermogen van Jan werd zijn erfenis verdeeld in vier parten:

1.       Het stamhuis (ons ouderlijk huis aan de Lagekerk) aan Willem Goossens voor fl. 2000;

2.       Het huis van Toon de Smet in het Haageind (de Prins) d.i. het huis waar de Prins van Oranje uithing, later bewoond door de kinderen van Hannes Goossens (door brand vernield) aan Jan de Veth, die gehuwd was met Maria Goossens, voor het huis f. 1100 plus f. 950 in obligaties.

3.       Jan Goossens te Roggel het huis aan de grote kerk, mogelijk het huis van smid Goossens, later Driek Goossens, voor het huis f. 850; kapitaal f. 1300

4.       Theodorus Goossens te Meijel het huis onder Terp nl. Het huis tegenover ons ouderlijk huis, dat in den oorlog in 1944 is afgebrand en niet meer opgebouwd. Voor het huis f. 750; obligatie van Goort Reijnders f. 1300.

Willem Goossens, de jongste zoon van Jan Goossens van den Boomen (XI), geboren in 1764 en overleden in 1839, was was gehuwd met Maria Bartels. Willem bleef wonen in het stamhuis aan de Lagekerk. Bij het overlijden van zijne echtgenote kwam het goed van Matthijs Bartels in den Breemortel aan Willem Goossens, die het bij deling overdroeg aan zijn schoonzoon, Jan van de Mortel. Later werd het verkocht door Antonius van Baars, gehuwd met Maria van de Mortel.

Goossens In Het Haageind 

De broer van Jan Eijmerde was gehuwd met Jenneke Vervoordeldonk. Jan zelf was gehuwd met Elisabeth van den Broomen en woonde in ons ouderlijk huis. His (Jan) had een zoon die twee maal getrouwd was: 1. Met Henrica Bartels en 2. Met Gonda Welten. Die zoon had negen kinderen:

With Henrica Bartels:

 1. Mattijs *1786

2. Gerard *1788

3. Anna Maria *1783

X Martinus van den Boomen

    Bij Gonda Welten: 

4. Henrica *1794

5. Joanna Henrica X Frans de Veth

6. Jan *1791

7. Petronella *1798

8. Petrus Henricus

X Maria Anna van Geldrop

9. Maria Anna X Martinus Sauvé

Willem, de zoon van Jan Peter Gosems (V) en zijn broer Jan Janne (Hens) Goessens (VI) en Theunis (dit moet Thuniske, zijn vrouw zijn) verkopen in 1591 een hofstad aan de Commerstraat. Met deze Peter’s zoon begint waarschijnlijk de nederzetting van de familie in de Zeijlberg, waar zij, althans gedeeltelijk, voor meer dan 100 jaar gevestigd bleef.

Willem vertrekt naar Stiphout.

Thonis (IV-1) en Wilbout (IV-2), zonen van Peter Jans Her Gosems (IV), zijn verder in Deurne niet meer te vinden.

Hanrick van Stiphout, man van Sophie (V-3), kinderen van Jan Peter Gosems en Heijlke Jans Verhagen (V), hebben verkocht Jasperen Maes Thijssen een hofstad metten camp groessen in de parochie van Doerne aan de Commerstraet. 7 Mei 1591.

Jan Willem de Jonge (V-4b) koopt huis en hofstadt in ‘t Derp – 11 lopense.

Jan Willem de Jongere, gehuwd met Lijnke, dochter van Claes Martens, erft van Claes Martens een stuc lants, 7 lopensaets groot, in de Vloeiecker, nl. één vanwege zijn vrouw en één voor Jan de simple zoon van Claes Martens, bij Jan Willems woonachtig.

De man van Lijs woonde op Vreek; erfde het goed in Lijssel in 1639. Dat goed was het tiende huis van Vreek, het tweede of derde voorbij Kuunders.

Jan Willem de Jonge woonde eerst in ‘t Derp en later in de Zeijlberg in de Peelstraat. Daar woont ook Wilbort Jan Peters.

Jurien werd verbaliseerd toen hij in 1656 op de Grote Berg de Heilige Mis bijwoonde, evenals Eijmert de Heart e.a.

Philips Claes Martens, broer van Lijntke Claes Maartens werd protestant.

Vlierden 

In Vlierden op Haanakker woonden al vroegtijdig (±1350) enige van de voornaamste inboorlingen van Deurne, waarchijnlijk afstammelingen van de van Doernes. Waarvoor? Was dat om van Vlierden of van Doerne een heerlijkheid te maken, evenals toentertijd te Liessel met het blokhuis gepoogd was? De bewoners waren er al, met Jan van der Velden of van Veldhoven, die met zijn eigen naam een Goessens was uit “die Velden” achter Swinkels, aan het hoofd.

 Hij schijnt wel een “streber” een man met durf ( en had waarschijnlijk een beetje steun van den Hertog) geweest te zijn. Na de definitieve verkoop van de heerlijkheid vertrok Jan naar betere oorden. Het zou mij heit verwonderen als hij de rijke mijnheer te Leuven geweest is, die Vlierden en al de zijnen in Vlierden links liet liggen en zijn schatten voor anderen bewaarde. Toen Jan, en die met hem in Vlierden waren, al geruimen tijd waren heen gegaan, kreeg – in 1550- Vlierden de heerlijkheid die werd overgedragen aan Evaert de zoon van Hendrik van Doerne en van hem op diens zoon Hendrik, den 27 Nov. 1527.

De Schout Gevert Van Doerne 

Gevert van Doerne (1480-1506) of Jan Goes Caperen was waarschijnlijk een van de eerste schouten van Doerne (Een schout was de gerechtelijke ambtenaar of het hoofd van politie in een stad of dorp). Hij was volgens Ouwerling geparenteerd aan de van Doernes, zoals alle Gevers en Goessens van die tijd aan de heeren van Doerne, in opkomst in 1350, geparenteerd waren, meestal door huwelijk met de dochters van het kasteel. Daarom werden zij rejk begiftigd met goederen. Deze Gevert was met zijn volle naam “Jan Goes Caperen”, gehuwd met Catharina Geverts van Doerne. Twee van zijn kinderen, Hendrik en Gevart, waren priester. Daar Deurne feitelijk bestuur werd, in naam van den Hertog, door Jan van Veldhoven, zal ten slotte Gevert van Doerne meer systematisch het heft in handen hebben gekregen, altijd natuurlijk onder “den Heer”.

Een andere Everard van Doerne werd in 1505 beleend met de hoge-middelbare en lage heerlijkheid van Vlierden in in 1500 was deze bezitter van het groot kasteel te Deurne en daarmee kwam de scheiding tot stant van de Vlierdense “groten” Gevers en Goessen, en van die tijd af kwam er behoorlijke registratie van de beide families tot stand.

Enige Gegevens Uit De Geschiedenis 

Acte van overgave van testamentaire beschikkingen aan de gebroeders Jan en Goeswinus van de Pijnbroek door Everardus van Doerne, Heer van Deurne, in het jaar 1436.

De naam “van de Pijnbroek” werd gedurende de 14de eeuw gegeven aan de familie Goessens. Waarom? Dat blijkt uit geen enkele acte of mededeling. Behalve hun vaste familienaam Caputis of Caperen krijgen zij de naam “van de Pijnbroek of van Laken”. De acte van 1436 is opgenomen uit de schepen acte van den Bosch.

Vertaald luidt die als volgt:

“Everardus van Doerne belooft ten behoove van de gebroeders Jan en Goeswinus van de Pijnbroek, ofwel van Laken, zonen van Jacobus van de Pijnbroek en Aleijdis, de dochter van Willem Mannaerts, te geven en te  betalen aan genoemde Jan en Goeswinus, bij erfelijke overeenkomst, twee modii (mauwer of mud?) rogge op te brengen uit een stuk land, genaamd de Vloetakker, gelegen in de parochie van Doerne, zoals in het testament van Johannes Carpen beschreven staat.

Gegeven te ‘s Bosch, 6 Augustus.”

Deze Jan en Goeswinus kunnen geen anderen zijn dan Jan, d.i. Willem en Goessen, zoon van Arnold Goes Cap en Jutta van Doerne. Hun vader is gestorven en nu wordt het erfdeel door den executeur, volgens het gebruik van dien tijd, gesteld in de handen van Everard van Doerne, een na familielid van Jutta, de vrouw van den erflater Arnold. 

Hoe men in de acte komt aan Jacobus van Laken is een raadsel, zoals er in de benamingen van dien tijd zoveel voorkomen. De naam van de Pijnborek is een sort bijnaam die aan alle Goeswijns (Goessen) van die tijd gegeven werd. Aleijde Mannaerts, mede-erfgename, iswaarschijnlijk Lijs Hartogs, de vrouw van Jan Goeswijns Caperen d.i. Goes Caperen Dircx en de tante van Jan en Goes.

Gevert of Evert

Wie was eigenlijk die Gevert, waarover we hiervoor spraken en die volgens Ouwerling leefde rond 1336? Hij zou de vader moeten zijn van Willem, die in 1350 beleende werd met de heerlijkheid van Deurne, terwijl Hertogin Johanna die heerlijkheid in 1396 wegschenkt aan Gevert, Everarts zoon voor 531 hollandse guldens.

De naam van de eerste Gevert vinden we in het begin van de 14e eeuw terug bij Mechtildis, uxor quondam Balduini (voormalige echtgenote van Balduinus); hare kinderen uit die tijd worden telkens aangeduid als: die de naam ontvangt van Gevers, welke naam op al zijne nakomelingen van de 14e eeuw overgaat, doch met de naam Gevers wordt telkens de naam Goessens verbonden, zodat we krijgen: Marcel Gevers ex liberis Mechtildis, quondam Balduini (Marcel Gevers één van de kinderen van Mechtildis, voorheen gehuwd met Balduinus). Of Marcel een wettig kind was blijkt niet. Voorts zien we de naam Goeswijn Cap Dircx Gevers – Arnold Goes Cap Dircx Gevers en Goessen Arnold Goessen Gevers. Deze, met hun kinderen, dragen ook de naam Hertogs en van Doerne. Dat blijft zo voortduren zolang de familie in Vlierden woonde op Hanenakker, ik vermoed totdat in ±1496 Gevert Everarts zoon Heer van het Groot Kasteel van Doerne wordt en de heerlijkheid van Vlierden krijgt.

Hier blijkt wel uit dat er verband bestond – wettig of onwettig – tussen de familie Goessens of van der Velden, d.i. Goessens “in gheen velden” in de Commerstraat en de familie Gevers.

1.       De naam Gevers Goessens en Goessen Gevers.

2.       De naam Goessen Hertogs en Goessen van Doerne.

3.       Gevart Gevaerts Heer van Doerne, executeur testamentair van Johannes Carpen = Goeswijns, de vader van Jan en Goeswinus van de Pijnbroek Carpen (of Caperen).

4.       Jan Goessens was samen net een zoon van den Heer van Doerne mede-eigenaar van de Moosdijk, een uitgestrekt landgoed van Deurne.

5.       De familie Goessen werd bij de opheffing van Hanenakker te Vlierden in het bezit gesteld van een groot complex landerijen in de Commerstraat door “Everardus” van Doerne.

6.        De familie Goessen blijft ook later in de 15e eeuw not bevriend met de van Doernes en één van hen  - Hendrik Goessens van Berkel uit Heukelum kunnen we beschouwen als huiskapelaan van de familie.

7.       In 1440 vertrekt Jan, de zoon van Maarcel in Iden, na de scheiding op Hanenakker, naar Leuven, waar hij zich blijft noemen “van Doerne” en waar hij, rijk aan tijdelijke goederen, sterft, zoals blijkt uit zijn testament dat we hiervoor hebben vermeld.

Van Der Velden 

Wie waren de “van der Veldens”?

De familie van der Velden waren nazaten van Balduinus Caperen of Goessens en woonden oorspronkelijk “in gheen Velden”, later op Hanenakker (of Haenecker – Hannakker) waar Jan van der Velden met zijn zes of zeven verschillende namen een hoge toon aansloeg en aanspraak maakte op de heerlijkheid Vlierden. Hij Schijnt wel in aanzien gestaan te hebben in den Bosch bij den Graaf van Holland.

Jan van der Velden, in 1448 schepen van Doerne, getuigt dat Jan, wettige zoon van Johannes, wettig heft vercocht aan Willem, natuurlijke soen van Jan van Doerne bij Iden, 11 lopense land in huis te Vreeswijk.

Deze van der Velden heft overgegeven tot behoef van de tafelen van den H. Gees teen stuc lants in Donshot in 1415.

Gijsbrecht (Jan?) van der Velden uit Deurne was Giffier en Secretaris van ‘s Bosch. Hij woont daar in een deftig huis tegenover de St. Jacobs kerk aan de Geerlingse brug. Hij vercocht in 1616, toen hij op non-activiteit kwam, zijn goed in den Bosch en kocht van Nicolaas de Smith (of de Smet) in Vlierden een jaarlijkse cijns van f. 13. Uit huis en dries, gelegen in den Bersom te Vlierden, waarschijnlijk om de akker en landgoed vrij zonder lasten te kunne bezitten.

De van der Veldens waren beschermelingen van Ghevart van Doerne en woonden oorspronkelijk op “gheen velden” op Velthovenseinde. In 1406huwde Elisabeth, dochter van Arnold de Campo (de Campo=Latijn voor van der Velden), met toestemming van Ghevart van Doerne, , met Jan de Dorre.

De familie van der Velden doet grote zaken in landerijen en grond, zoals blijkt uit een brief van Hildegundis van Dinter, Abdis in ‘t Convent van Binderen, waarbij zij aan Willem Jans van der Velden verpacht: “den Nonnen-akker op Veldhove, een erf aan ‘t Hagelkruis, één bij de kerk, één aan Gheen Velden, één aan den Beek (Krieken-beek), één achter Gevers-camp van Os en één daarnaast gelegen, tegen de voldoening van alle daarop rustende verplichtingen en bovendien 3 mug rogge ‘s jars aan de penningmeesteresse (te geven).”

Kenmerken Van De Personen

Het begin van onze naamlijst is wel erg verwarrend en twijfelachtig. De oorzaak van die verwarring is vooral de onzekerheid van de juistheid der namen. Eén en dezelfde person heft dikwijls verschillende namen. Is dat zo verwonderlijk? Registratie kende men bij de schepenen niet; alles wat bestond waren de burgerlijke acten, die in het Latijn en tot aan de 15e eeuw (±1400) in den Bosch opgesteld waren, of betreffende testamenten die door de plaatselijke geestelijkheid in de plattelands gemeenten werden opgemaakt. Deze schriftelijke gegevens waren voor ons vaak onverstaanbaar, en de voorkomende namen, meestal zo als ze in de volksmond genoemd werden, waren erg wisselvallig, zoals blijkt uit de onderstaande Latijnse acte.

“1422 Arnoldus dictis Dircx, martis et tutor legitimus ut dicebat Juttae suae uxoris, filiae quondam Wilhelmi, dicit de Doerne, annua et hereditaria pactione octo lupinorum siliginis mensurae de Helmond, quam pactionem Joannes, filius Goeswini Caberens, promisit sedatorum et solviturum Arnoldo praedicto anno quolibet in festo Purificationis Beatae Mariae Virginis et in Doerne tradendum ex argo terrae sita in parochial de Doerne ad locum dictum “aen Gheen Velden” inter hereditatem Goeswini, dicti Caberens, et liberorum cujusdam Joannis, dicit van der Velden, quem agrum terrae idem Joannes erga Arnoldum, dictum Dircx soen (?) pro dicto pactione ad pactum acquisierat prout in letteris scabinorum de Buscoducem super hoc confeciatis plenus centinetur – legitime et hereditary cupportavit Henrico, filio Goeswini dicto Caberens – promittens dictus Arnoldus Dircx ut debitor principalis super se et omnia sua bona per ipsum Henrico de supra dicta faction octo lopinatos siliginis dictae mensurae debitor et instans praestabit warandam.

Testis interfuerunt scabini in Buscoducem Jacobus Monte et Anselmus die Lu. 10 April 1922.”

De vertaling is als volgt:

“1422. Arnoldus, genaamd Dircx, echtgenoot en voogd, zoals hij verklaarde, van Jutta, zijne huisvrouw, de dochter van wijlen Wilhelmus, genaamd van Doerne, heeft in een jaarlijkse en erfelijke overeenkomst (ontvangen) 8 lopensaat rogge van de maat van Helmond, die Johannes, de zoon van Goessen Caperen beloofd had hem te geven en te betalen aan voornoemde Arnold elk jaar erfelijk op het feest van de Zuivering van de Heilige Maagd Maria – en te leveren in Deurne uit een akker lands, gelegen in de parochie van Deurne, ter plaatse genaamd “aan Gheen Velden” tussen het erf aan de ene zijde van Goeswijn, genaamd Caberen, en de kinderen van zekere Jan van der Velden aan de andere kant, welke akker Jan van Arnold Dircx was toebedeeld tegen gezegde overeenkomst, zoals dat in den brief van de Bosse Schepenen, die daarover gemaakt is, uitdrukkelijk is neergelegd. Hij heeft die wettelijk en erfelijkovergedragen aan Henricus, zoon van Goeswinus, genaamd Caberen, tegelijk met de brieven – en Arnoldus Dircx zoon als de voornaamste schuldenaar heeft borgtocht gegeven met heel zijn bezit, dat hij de 8 lopensaats koren als schuldenaar zal bewaren en aflossen.

Getuigen waren de Schepenen van den Bosch: Jacobus Monte en Alselmus de Lu – 10 April 1422.”

Bevestiging van het voorgaande en overdracht der goederen door Jan, de zoon van Goeswijn als volgt:

“Johannes, Goeswijns zoon, genaamd Cabere, heeft wettig en erfelijk de akker gelegen in de parochie van Doerne, ter plaatsen “Velden” tussen de erven Theodoris Deckers van de ene, en de erven Goeswijns, genaamd Caberen, van de andere zijde, welke akker gezegde Johannes tegen Arnold, genaamd Dircx, zoon voor zijn erfdeel van 8 lopense rogs, in de brieven van de Bosse Schepenen waren toegewezen, overgedragen aan Cornelis en Willem wijlen Joannes van der Velden zoons. En hij zal zijn verplichting omtrent den aangewezen akker (om daaruit ten eeuwigen dage en erfelijk aan Amelius en Willem en alles wat er bij hoort, behalve de 8 maten koren die Johannes aan Arnoldus beloofd had) nakomen.”

Uit deze acte en vele andere erfdelingen leren wij de gewoonte van dien tijd kennen data an een stamhoofd de grond (het land) wordt toegewezen en aan de andere verwanten de vruchten uit dat land. De eigenaar van het verkregen land kan later weer afstand doen maaar alleen op voorwaarde dat hij zorg draagt dat de vruchten van dat land aan zijn mede-erfgenamen jaarlijks blijven uitgekeerd. En zo leren we een groot gedeelte van die familie uit één zo’n acte kennen.